Nα αναγεννηθεί η σχέση δασκάλου-μαθητή….

Χρήστος Β. Μασσαλάς Η δίψα για γνώση και η λαχτάρα για κατανόηση αποτελούν μια μοναδική μάχη και ένα εξαιρετικό ιδεώδες στη ζωή του ανθρώπου, αποτελούν μια αυξανόμενη δύναμη που πηγάζει από την ίδια τη ζωή. Κάτω από αυτό το πρίσμα, ο ρόλος του δασκάλου για το σκοπό αυτό ήταν και παραμένει κυρίαρχος. Κατά συνέπεια, μια κοινωνία που δεν τιμά τους δασκάλους της είναι ελαττωματική και ο δάσκαλος που δεν αντιλαμβάνεται το ρόλο του στη διαμόρφωση της εθνικής κουλτούρας παύει να είναι λειτουργός…

Η «κόλλα» που οργάνωσε τις κοινωνίες

Ara Vorenzayan

Η θρησκεία στην αρχή δεν είχε σχέση με την ηθική, αλλά με τη συνεργασία. Το «άγρυπνο μάτι» του Θεού ώθησε τους ανθρώπους να δείξουν τον καλύτερο εαυτό τους

 Στην κορυφή ενός λόφου στη σημερινή Νοτιοανατολική Τουρκία βρίσκεται το αρχαιότερο ιερό λατρείας στον κόσμο. Με τους τεράστιους λίθινους στύλους του σε σχήμα Τ, σκαλισμένους με εικόνες ζώων, το Γκεμπεκλί Τεπέ αμφισβητεί μακροχρόνιες θεωρίες για τις ρίζες του πολιτισμού. Ενώ οι αρχαιολόγοι ανασκάπτουν στοιχεία και συζητούν το νόημά τους, η σημασία του χώρου δεν διαφεύγει από κανέναν. Καμία ένδειξη γεωργίας δεν έχει βρεθεί στον χώρο, κάτι το οποίο μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι το ιερό χρονολογείται στα περίπου 11.500 χρόνια και άρα είναι τόσο παλιό ώστε θα μπορούσε να έχει κατασκευαστεί από κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες. Παρ’ όλα αυτά η μνημειώδης αρχιτεκτονική του απαιτεί τη συμμετοχή εκατοντάδων, ενδεχομένως και χιλιάδων ατόμων. Επομένως μπορεί να κρύβει ενδείξεις σχετικές με δύο από τα μεγαλύτερα αινίγματα του ανθρώπινου πολιτισμού: πώς οι ανθρώπινες κοινωνίες πέρασαν από τις μικρές, μετακινούμενες ομάδες των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών στις μεγάλες, εγκατεστημένες σε ένα μέρος, κοινωνίες; Και πώς οι οργανωμένες θρησκείες εξαπλώθηκαν για να εποικίσουν τα περισσότερα πνεύματα στον κόσμο;

Τι πρέπει να κάνει η νεολαία;

Του Σταθη Ν. Καλυβα*

Αντιμετωπίζοντας ένα παρόν καλπάζουσας ανεργίας και ένα μέλλον περιορισμένων προοπτικών ικανοποιητικής απασχόλησης, πολλοί νέοι άνθρωποι με ρωτούν: τι να κάνουμε; Ο, τι ακριβώς θα έπρεπε να κάνει και η χώρα εδώ και καιρό, τους απαντώ: κινηθείτε με έντονη εξωστρέφεια και αναπτύξτε στο έπακρο τις δεξιότητες και τα συγκριτικά σας πλεονεκτήματα.

Με τον καιρό διαπίστωσα πως όσοι με ρωτούν ανήκουν σε τρεις κυρίως κατηγορίες. Η πρώτη περιλαμβάνει τους νεότερους, όσους σπουδάζουν ακόμα. Αποκτήστε, τους λέω, περισσότερες και καλύτερες δεξιότητες. Δεν αναφέρομαι σε «δεξιότητες» αντί για «ειδικότητες» τυχαία: οι δεύτερες μεταλλάσσονται ραγδαία, ενώ οι πρώτες καθιστούν δυνατή τη μελλοντική μετακίνηση ανάμεσα σε διαφορετικές ειδικότητες. Οι δεξιότητες είναι αυτές που μας επιτρέπουν να μαθαίνουμε. Επιμένω στην άριστη γνώση των αγγλικών (η άγνοιά τους ισοδυναμεί πλέον με αναλφαβητισμό), στη συνθετική και αναλυτική ικανότητα και στον χειρισμό του γραπτού λόγου. Προσθέτω και τη γνώση των μαθηματικών και της στατιστικής.

Το πολιτικό χάσμα των γενεών

Του Νικου Mαραντζιδη*

Οποιος παρατηρεί με προσοχή τις έρευνες κοινής γνώμης, διαπιστώνει να διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στην πολιτική συμπεριφορά δύο ηλικιακών κατηγοριών: των νέων μέχρι 30-35 ετών από τη μια και των μεσήλικων και της τρίτης ηλικίας από την άλλη.

Οι μεγαλύτερες ηλικίες, παρά την αναμφισβήτητη δυσφορία τους για την κατάσταση, δείχνουν περισσότερο προσδεμένες στην παραδοσιακή πολιτική τους ταυτότητα και νοοτροπία. Είτε από ανασφάλεια, είτε από συνήθεια είτε τέλος από ορθολογικό υπολογισμό το στρώμα αυτό του πληθυσμού θεωρεί πως η χώρα πρέπει να συνεχίσει να κυβερνάται από κόμματα με κεντρομόλα κατεύθυνση. Πρόκειται για τα «κόμματα του Μνημονίου», που πιθανόν μάλιστα, να συγκροτήσουν εκ νέου κυβέρνηση συνεργασίας μετά τις εκλογές.

Χώρος εργασίας όλη η Ευρώπη

Toυ Aγγελου Σταγκου

Η πρόσκληση της υπουργού Εργασίας της Γερμανίας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προς τους νέους της Ευρώπης και ιδιαίτερα των χωρών του Νότου να αναζητήσουν εργασία στη χώρα της, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη. Στη σημερινή Ελλάδα, βέβαια, που διακρίνεται για την προσκόλληση των παιδιών στους γονείς μέχρις ότου γίνουν... μεσόκοποι, η ενθάρρυνση για αντίστοιχη ανταπόκριση θα προκαλούσε πολλές αρνητικές αντιδράσεις. Ωστόσο, η ζωή έχει αποδείξει περίτρανα ότι η περίφημη «ελληνική πραγματικότητα» ανατρέπεται πλέον, γιατί δεν μπορεί να... συντηρηθεί.

Πέρα από τη λογική

Tου Νικου Κωνστανταρα

Το 1949, ενώ στην Ελλάδα τελείωνε ο εμφύλιος πόλεμος που ακολούθησε τη γερμανική κατοχή, στην Καλιφόρνια ένας Αγγλοϊρλανδός έδινε μια σειρά διαλέξεων με κεντρικό θέμα «Οι Ελληνες και το παράλογο». Ο Ε.Ρ. Ντοντς, καθηγητής Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, αναφερόταν στους αρχαίους Ελληνες, και πέτυχε να ανατρέψει την καθιερωμένη εικόνα των Αθηναίων του Χρυσού Αιώνα ως πιστών θεραπόντων της λογικής. Οι διαλέξεις έγιναν βιβλίο, το οποίο μεταφράστηκε και στα ελληνικά.

Με πλήθος αναφορών και στοιχείων από τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία, την ιστορία, την κοινωνιολογία και την ανθρωπολογία, ο Ντοντς εξέτασε τα χρόνια από την ομηρική εποχή έως την άνοδο του χριστιανισμού και αποκάλυψε την (λησμονημένη) επιρροή του πρωτόγονου και του παραλόγου στη σκέψη, στο συναίσθημα και στη συμπεριφορά των αρχαίων Ελλήνων. Είδε τον Διαφωτισμό να χτίζεται πάνω στα κληρονομημένα στρώματα του πρωτόγονου και του παράλογου που φωλιάζουν βαθιά μέσα στον λαό και που είναι πάντα έτοιμα να απειλήσουν την πρόοδο.

Το τέλος της μεσαίας τάξης και οι δουλειές του μέλλοντος

Ο Nir Jaimovich, οικονομολόγος του Πανεπιστημίου Duke, και ο Henry E. Siu, οικονομολόγος του Πανεπιστημίου British Columbia, ξεκίνησαν την έρευνά τους παίρνοντας ως αφετηρία μία από τις σημαντικότερες συνεχιζόμενες αλλαγές στις δυτικές ανεπτυγμένες κοινωνίες: αυτό που οικονομολόγοι όπως ο David Autor του MIT αποκαλούν «πόλωση» της αγοράς εργασίας. Ένα φαινόμενο που, σύμφωνα με τους Maarten Goos και Alan Manning, έχει να κάνει με την επιβίωση δύο εντελώς διαφορετικών κατηγοριών επαγγελμάτων: αφενός των άθλιων και περιφρονημένων, αφετέρου των αξιοζήλευτων και θαυμαστών.

Μια γενιά στημένη στον τοίχο

Tης Mαριαννας Tζιαντζη

Αν και η ημερομηνία των εκλογών δεν έχει οριστεί, όλοι μιλούν για ένα πριν και ένα μετά. «Πριν» από τις εκλογές θα λειτουργήσει το πρώτο κέντρο κράτησης λαθρομεταναστών, μας διαβεβαιώνουν, «μετά» τις εκλογές τα νέα μέτρα, μετά τις εκλογές ο επόμενος άθλος του Ηρακλή. Η προεκλογική και η (θολή) μετεκλογική ατζέντα συνυπάρχουν σε έναν σπασμωδικό χορό φόβου, αβεβαιότητας, οργής και ηθικών παραγγελμάτων, όμως υπάρχει κάποιος που δεν χορεύει, που απουσιάζει από τα προεκλογικά τοκ σόου και αυτός ο κάποιος είναι η νεότητα.

Η ζούγκλα της ανομίας

Tου Αλεξη Παπαχελα

Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της χώρας, και ίσως το πιο δυσεπίλυτο, είναι η ανομία που κυριαρχεί παντού. Δεν υπάρχει άλλη χώρα στην Ευρώπη, όπου τα πάντα επιτρέπονται, από το οδήγημα μοτοσικλέτας πάνω στο πεζοδρόμιο, «αν χρειαστεί», έως το σπρώξιμο ή το βρίσιμο ενός αστυνομικού από πολίτες. Αυτά, βέβαια, είναι τα «κερασάκια», τα προφανή συμπτώματα ενός φαινομένου που ξεκίνησε μετά τη δικτατορία, γιγαντώθηκε τη δεκαετία του 1980 και τώρα δύσκολα μαζεύεται. Δεν υπάρχει σοβαρό κράτος, όπου οι κεντρικές αρχές, τα δικαστήρια και όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες να αποφασίζουν κάτι και αυτό να μην εκτελείται λόγω μιας πολύ μικρής, βίαιης μειοψηφίας. Και, όμως, συμβαίνει με επενδύσεις, με τα κέντρα λαθρομεταναστών, τους ΧΥΤΑ, τα πάντα. Το επιχείρημα που χρησιμοποιείται πάντοτε είναι η ανάγκη «διαλόγου από μηδενική βάση» ή, ακόμη χειρότερα, «μιας συνολικής και όχι αποσπασματικής λύσης του προβλήματος». Ας το πάρουμε χαμπάρι, με αυτά τα μυαλά και αυτήν τη νοοτροπία, όχι επενδυτής δεν πρόκειται να έλθει στην Ελλάδα, όχι το ζήτημα της λαθρομετανάστευσης δεν πρόκειται να λύσουμε, αλλά θα βυθιστούμε σε μια βίαιη παρακμή και παρατεταμένη αναρχία.

Η αυτοαναίρεση του ολυμπισμού

Πέτρος Ν. Λινάρδος

ΕΙΝΑΙ φυσικό και επιβαλλόμενο μέσα στο ευρύτατο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου οι διοργανωτές να προσφέρουν και ένα εντυπωσιακό εξωαγωνιστικό πρόγραμμα σε διάφορα επίπεδα και μορφές. Ετσι, ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Σεμπάστιαν Κόε - από τις επιφανέστερες αθλητικές παρουσίες στον παγκόσμιο στίβο πριν από μερικές δεκαετίες - έδωσε έμφαση στη «Γιορτή του Αθλητισμού και των Πολιτισμών». Θα είναι μια λαμπρή εορταστική ημέρα όπου νέοι και νέες από όλον τον κόσμο θα συναντηθούν με τους νέους του Λονδίνου προσκομίζοντας και αναδεικνύοντας καθετί αξιόλογο από την παράδοση και τον εθνικό πλούτο της χώρας τους. Από τη μουσική και τις καλές τέχνες, τα γράμματα, τα έθιμα, τις σημαίες και τα εμβλήματα, ακόμη και τα γαστριμαργικά παρασκευάσματα. Μιλούν για την τελετή έναρξης της νέας γενιάς.

Βρείτε τους νέους (κάθε ηλικίας)

Στέλιος Σοφιανός

Λένε ότι αυτή η προεκλογική περίοδος θα είναι πιο σύντοµη από ποτέ. Στην πραγµατικότητα η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο από τη στιγµή που ο Γιώργος Παπανδρέου αντιλήφθηκε ότι δεν µπορεί να τα βγάλει πέρα – συνέβη πολύ προτού αποχωρήσει από την πρωθυπουργία – και, περίπου την ίδια στιγµή, ο Αντώνης Σαµαράς άρχισε να φοβάται ότι το φρούτο της εξουσίας θα είναι σάπιο προτού ακόµη ωριµάσει.

Και ενώ µιλάµε για (και περιµένουµε) εκλογές σχεδόν έναν χρόνο τώρα, όσοι σηκώνουν ψηλά τα χέρια στην ερώτηση «και τι θα ψηφίσεις;» αυξάνονται. ∆εν αναφέροµαι (τόσο) στις δηµοσκοπήσεις όσο στις επαφές µε ανθρώπους εκεί έξω και τα µηνύµατα που έρχονται από τον περίγυρο.