Σελίδες

Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2016

Ο λαϊκισμός και το τέλος του κόσμου...

Αποσπάσματα από δημοσίευμα του ΘΟΔΩΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ στην "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

...Βρήκα μια πειστική και ενδιαφέρουσα ανάλυση του λαϊκισμού σε ένα καινούριο βιβλιαράκι 100 σελίδων που λέγεται “What is Populism” του καθηγητή του Πρίνστον Γιαν-Βέρνερ Μούλερ.

"Ο λαϊκισμός”, λέει ο Μούλερ, “είναι μια ηθικοπλαστική φαντασίωση της πολιτικής, ένας τρόπος προσέγγισης του πολιτικού κόσμου που τοποθετεί έναν ηθικά αγνό και απόλυτα συμπαγή -μα εντελώς φανταστικό- λαό ενάντια σε κάποια ελίτ που χαρακτηρίζεται ως διεφθαρμένη ή με άλλο τρόπο ηθικά κατώτερη”.
Ορίζει τέσσερα απαραίτητα χαρακτηριστικά που εμφανίζουν οι λαϊκιστές ταυτόχρονα:
1) Δηλώνουν εχθροί των "ελίτ" και πρόθυμοι να πολεμήσουν το "κατεστημένο".
2) Απεχθάνονται τον πλουραλισμό και την πολυφωνία, και δηλώνουν μόνοι αληθινοί εκπρόσωποι του "λαού". Όποιος δεν είναι μαζί τους, δεν είναι μέρος του "λαού", αλλά εχθρός του. "Λαός" είναι μόνο οι υποστηρικτές τους.
3) Αν και αναφέρονται διαρκώς στη λαϊκή κυριαρχία, δεν επιθυμούν καθόλου τη λαϊκή συμμετοχή στα κοινά. Αν και χρησιμοποιούν πολύ συχνά τα δημοψηφίσματα, το κάνουν μόνο για να κατοχυρώσουν τη δικιά τους, ειλλημμένη απόφαση ως "λαϊκή εντολή". Θεωρούν τους μηχανισμούς της κοινωνίας των πολιτών ή οποιαδήποτε ανεξάρτητη αρχή ή οργάνωση που δεν ελέγχεται από τους ίδιους εχθρό.
4) Όταν κερδίζουν την εξουσία, οι λαϊκιστές πάντα σπεύδουν να ελέγξουν απόλυτα το κράτος (ενίοτε επιδιώκουν να ξαναγράψουν το Σύνταγμα), πάντα καταφεύγουν σε πελατειακές πρακτικές και πάντα στις κυβερνήσεις τους εμφανίζονται συμπτώματα βαθιάς διαφθοράς. Αυτά τα φαινόμενα είναι συνήθως ανοιχτά και εξώφθαλμα. Γι’ αυτούς, ο "λαός" είναι πάντοτε το ηθικό άλλοθι. Πάντα επικαλούνται κάποια ασαφή και πανίσχυρη λαϊκή εντολή, η οποία κατά τη γνώμη τους είναι ισχυρότερη από τους θεσμούς που εξευτελίζουν και χειραγωγούν.

Οι λαϊκιστικοί πολιτικοί σχηματισμοί, λέει ο Μούλερ, είναι κυρίως κόμματα αντίδρασης, και ως τέτοια υιοθετούν εξ’ ορισμού απλοϊκές προτάσεις και λύσεις που, όταν έρχονται στην εξουσία, αδυνατούν παντελώς να εφαρμόσουν. Πάντα αποδίδουν την αποτυχία τους σε ξένους παράγοντες (τις επάρατες “ελίτ” ή άλλους) και πάντα φορούν του μανδύα του κυνηγημένου θύματος, της αδικημένης μειοψηφίας που καταπιέζεται -ακόμα κι όταν κυβερνούν. Δεν ξέρω αν σας θυμίζουν τίποτε όλα αυτά.

[...] το κείμενο είναι εξαιρετικά χρήσιμο γιατί ξεκαθαρίζει μερικά πράγματα και καταρρίπτει ευρέως διαδεδομένες παρανοήσεις. Εξηγεί, για παράδειγμα, ότι οι λαϊκιστές δεν είναι φασίστες. Πρόκειται για πολιτικούς σχηματισμούς με πολύ μεγάλες διαφορές, η σημαντικότερη εκ των οποίων είναι ότι ο φασισμός επικαλείται φανταστικούς, σχεδόν μεταφυσικούς εχθρούς (π.χ. τους κακούς Εβραίους) ενώ οι λαϊκιστές κατά κανόνα επικαλούνται προβλήματα υπαρκτά, τα οποία αφορούν μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος. Ο Μούλερ τονίζει ότι ο λαϊκισμός δεν είναι φαινόμενο αντίθετο ή εναλλακτικό της δημοκρατίας, όπως ο φασισμός ή άλλα πολιτικά συστήματα. Ίσα ίσα, ο λαϊκισμός θέλει να χρησιμοποιήσει τις αρχές και τους θεσμούς της δημοκρατίας, τις εξιδανικεύει, υπόσχεται μάλιστα να τις υπηρετήσει καλύτερα από τις διεφθαρμένες ελίτ. Το πρόβλημα με το λαϊκισμό είναι ότι οι λύσεις που προτείνει είναι εντελώς λανθασμένες και προκαλούν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα όταν προσπαθούν να τις εφαρμόσουν.

[...] Δύο ερωτήματα προκύπτουν τώρα: Αφ’ ενός το γιατί να μας συμβαίνει αυτή η συμφορά τώρα, και αφ’ ετέρου το τι θα γίνει παρακάτω. Θα πεθάνουμε όλοι; Κάτι χειρότερο; Ένας άλλος καθηγητής, ο Νάιαλ Φέργκιουσον, που είναι ιστορικός και διδάσκει στο Χάρβαρντ, γράφει ότι ο λαϊκισμός εμφανίζεται ως παγκόσμιο φαινόμενο όταν συνυπάρχουν πέντε άλλα φαινόμενα:

1) Αύξηση της μετανάστευσης. Σήμερα ζούμε μια μεγάλη έξαρση της μετανάστευσης, και όχι μόνο στη γειτονιά μας -ακόμα και στις ΗΠΑ, οι εισερχόμενοι μετανάστες μετά το 2010 έφτασαν σε νούμερα που είχαν να σημειώσουν από τη δεκαετίας του '90. Του 1890.
2) Αύξηση της οικονομικής ανισότητας (σήμερα στις ΗΠΑ έχει επιστρέψει στα επίπεδα της δεκαετίας του '20, μετά από μια μεγάλη πτώση).
3) Πολύ χαμηλή εμπιστοσύνη στους θεσμούς.
4) Μια μεγάλη οικονομική κρίση.
5) Η εμφάνιση δημαγωγών ηγετών, που έρχονται και δένει το γλυκό.

Γι’ αυτό υπάρχει η παγκόσμια έκρηξη του λαϊκισμού στην εποχή μας. Κανείς δεν την είχε προβλέψει -ούτε ο Νάιαλ Φέργκιουσον- παρ’ όλο που δεν είναι η πρώτη φορά που αυτά τα πέντε φαινόμενα εμφανίζονται ταυτόχρονα. Ο Φέργκιουσον επισημαίνει κάτι ενδιαφέρον: Η έξαρση του λαϊκισμού που βλέπουμε σήμερα μοιάζει περισσότερο με το φαινόμενο που εμφανίστηκε το 1870-1880, και όχι ας πούμε με τα πολεμικά προεόρτια της δεκαετίας του ’30, με την άνοδο του φασισμού. Οι λαϊκιστές, λέει ο Φέργκιουσον, σπάνια προκαλούν πολέμους. Ίσα ίσα: Όλοι τους προωθούν τον απομονωτισμό κάποιας μορφής (περιορισμό της μετανάστευσης και του ελεύθερου εμπορίου, ας πούμε), και την εσωστρέφεια, που έχουν καταστροφικά οικονομικά αποτελέσματα αλλά δεν τινάζουν τον κόσμο στον αέρα. 
Κι αυτό είναι και το μόνο αισιόδοξο που σας καλώ να σκεφτείτε για να περάσετε τις γιορτές.
Μετά το ξεφούσκωμα των λαϊκιστών, η παταγώδης αποτυχία των οποίων είναι νομοτελειακή, μάλλον δεν θα τελειώσει ο κόσμος, και κάτι άλλο θα έρθει.
Ποιος ξέρει με τι θα μοιάζει.
Το σίγουρο είναι ότι εκ των υστέρων, οι πολιτικοί επιστήμονες και οι ιστορικοί θα το περιγράψουν άψογα.


Η ρουτίνα της ανομίας

Επικίνδυνες ταυτίσεις

Ο λαός στην τηλοψία

Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2016

EUROSCOLA 2016 - 2017

"Ευρωπαϊκή ιθαγένεια: πολιτικά δικαιώματα και συμμετοχή στη δημοκρατική ζωή της Ένωσης, Όπως ορίζεται από το Άρθρο 9 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), η ευρωπαϊκή ιθαγένεια αποτελεί το πρώτο βήμα στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Ποια δικαιώματα απορρέουν από την ιδιότητα του Ευρωπαίου Πολίτη και πώς αυτά συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας;"



Ιδέες για την έναρξη

- Αναφορά στην εδραίωση της παγκοσμιοποίησης της οποίας κυρίαρχη έκφραση αποτελεί η ΕΕ
- Αναφορά στους αγώνες - θυσίες που χαρακτήρισαν την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας με στόχο την κατάκτηση - εδραίωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Εγγυητή των δικαιωμάτων προσπαθεί να αποτελέσει πλέον και η ΕΕ
- Αναφορά στα βήματα - σταθμούς που χαρακτήρισαν την εξέλιξη της ΕΕ μέχρι την κατοχύρωση των δικαιωμάτων του Ευρωπαίου Πολίτη


Πρώτο ζητούμενο: "Ποια δικαιώματα απορρέουν από την ιδιότητα του Ευρωπαίου Πολίτη"



1) Το πρώτο δικαίωμα είναι αυτό της ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος. Με αυτήν την ελευθερία ο Ευρωπαίος Πολίτης έχει τη δυνατότητα να μετακινείται και να εγκαθίσταται στο έδαφος των κρατών-μελών, μπορώντας έτσι να εργαστεί, φοιτήσει σε σχολείο ή πανεπιστήμιο της επιλογής του να εγκατασταθεί με την οικογένειά του και να ανταλλάξει εμπειρίες και συνήθειες στο πλαίσιο της διαμόρφωσης μίας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας. Η κινητικότητα των πολιτών εντός της ΕΕ δίνει ευκαιρίες τόσο στους ίδιους τους πολίτες που μετακινούνται όσο και στις κυβερνήσεις των κρατών που υποδέχονται τους πολίτες αυτούς. Οι κυβερνήσεις μπορούν να εκμεταλλευτούν τη διαφορετική τεχνογνωσία των πολιτών που εγκαθίστανται στο έδαφός τους και να τους εντάξουν άμεσα στο έμψυχο εργατικό δυναμικό τους ως έτοιμους και ειδικευμένους εργαζόμενους. Ακόμη, οι φοιτητές που ανταλλάσσονται στο πλαίσιο διαφόρων προγραμμάτων μετακίνησης (βλ.Erasmus) μπορούν να φοιτήσουν σε διαφορετική ακαδημαϊκή ατμόσφαιρα από εκείνη της χώρας καταγωγής τους και να τη μεταφέρουν πίσω στη χώρα τους.


2) Όσον αφορά το δικαίωμα του ‘’εκλέγειν και εκλέγεσθαι’’, ίσως αποτελεί το πιο σημαντικό δικαίωμα του Ευρωπαίου Πολίτη, διότι στο πλαίσιο αυτού του δικαιώματος μπορούν οι ίδιοι οι μετακινούμενοι πολίτες να θέτουν εαυτόν υποψήφιο στις Ευρωπαϊκές εκλογές αλλά και στις δημοτικές εκλογές του κράτους-μέλους στο έδαφος του οποίου κατοικούν. Το δικαίωμα αυτό αναγνωρίζει την ύπαρξη ισονομίας στην υποψηφιότητα τόσο των μετακινούμενων όσο και των ντόπιων κατοίκων. Σύμφωνα με αυτό το δικαίωμα όλοι οι πολίτες της Ένωσης έχουν ίσα δικαιώματα εκπροσώπησης είτε κατοικούν στην χώρα προέλευσής τους είτε σε οποιοδήποτε άλλο κράτος.
3) Ένα άλλο δικαίωμα είναι αυτό της διπλωματικής και προξενικής προστασίας. Δηλαδή, εάν ένας Ευρωπαίος πολίτης βρεθεί σε τρίτη χώρα που δεν είναι μέλος της ΕΕ και δεν υπάρχει εκεί πρεσβεία της χώρας του αλλά υπάρχει πρεσβεία άλλου κράτους-μέλους της ΕΕ τότε έχει το δικαίωμα να ζητήσει προστασία με τους ίδιους όρους ως αν ήταν πολίτης του κράτους αυτού. 
4) Τέλος, η δυνατότητα υποβολής πρωτοβουλίας πολιτών, η αναφορά προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή αλλά και η δυνατότητα κάθε πολίτη της Ένωσης να απευθύνεται στα θεσμικά όργανα της Ένωσης αποτελεί σημαντικό δικαίωμα. Με αυτόν τον τρόπο ο Ευρωπαίος Πολίτης μπορεί να ζητήσει την παρέμβαση των θεσμικών οργάνων και των σωμάτων που δρουν επικουρικά σε αυτά, ώστε να προστατέψει τον εαυτό του από κάποια ανωμαλία στην εφαρμογή των κοινοτικών κανόνων στο εθνικό δίκαιο.
Πηγή: http://www.irtea.gr/?p=732&lang=el, 
Konstantinos Prosmitrellis, Student, International and European Studies



Δεύτερο ζητούμενο: "πώς αυτά (τα δικαιώματα) συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας"


1) Δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος
α: επαφή με άλλους λαούς -> αλληλεπίδραση -> επικοινωνία, ανάπτυξη σχέσεων με πολίτες άλλων κρατών -> εγκατάλειψη στερεοτύπων & εθνικιστικών αντιλήψεων -> αποδοχή της διαφορετικότητας στο πλαίσιο της ΕΕ
β: επαφή με διαφορετικούς πολιτισμούς -> αλληλεπίδραση / σύγκριση πολιτιστικών στοιχείων -> άντληση θετικών στοιχείων από άλλους πολιτισμούς -> διαμόρφωση κοινής, ευρωπαϊκής κουλτούρας & ταυτότητας
γ: παροχή ευκαιριών στο άτομο για επαγγελματική αποκατάσταση, μόρφωση, κατάρτιση, εξειδίκευση -> διεύρυνση του πεδίου δράσης / τόνωση ελευθερίας επιλογής -> καλλιέργεια σεβασμού προς την ΕΕ και αίσθησης ότι αυτή αποτελεί οικείο χώρο

2) Δικαίωμα του ‘’εκλέγειν και εκλέγεσθαι’’
=> δυνατότητα του πολίτη να συμμετέχει στα κοινά, να αποφασίζει για τους εκπροσώπους του, να ασκεί έλεγχο στις αποφάσεις της ΕΕ -> τόνωση της αίσθησης ότι αποτελεί ενεργό μέλος της Κοινότητας, ότι μπορεί να αποφασίζει καθοριστικά για το μέλλον του -> διαμόρφωση δημοκρατικού κλίματος / ισότητα... -> ο πολίτης αισθάνεται δυναμικό, ενεργό μέλος ενός ευρύτερου, υπερεθνικού συνόλου (ΕΕ)


3 & 4) Η ΕΕ παρέχει στον πολίτη κάθε κράτους μέλους της προστασία απέναντι σε προσπάθειες εκμετάλλευσης, καταπάτησης δικαιωμάτων -> αίσθηση ασφάλειας -> ο πολίτης αισθάνεται ισχυρός, αφού η Ένωση είναι εγγυητής της δικαιοσύνης και της ισότητας  ->  κλίμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης / ο πολίτης αισθάνεται σιγουριά στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης -> σεβασμός στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα της οποίας αποτελεί μέλος


Ιδέες για επίλογο

- Η άγνοια ως προς τα δικαιώματά τους γνώρισμα των περισσότερων πολιτών της Ένωσης, δυστυχώς και νέων ανθρώπων & ανάγκη κινητοποίησης της ΕΕ με στόχο τη γνωστοποίησή τους
- Σημαντικό βήμα η κατοχύρωση των δικαιωμάτων του Ευρωπαίου πολίτη αλλά μένει να γίνουν ακόμη πολλά, ώστε η Ευρώπη να αποτελέσει μια ενιαία, δημοκρατική οντότητα
- Σε μια εποχή που οι εθνικιστικές τάσεις, οι ακραίες ρατσιστικές πολιτικές ιδεολογίες, οι ανταγωνισμοί μεταξύ των κρατών επανεμφανίζονται είναι ανάγκη η ΕΕ να αποτελέσει εγγυητή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του πολίτη, ώστε δυναμικά να σταθεί απέναντι στις προκλήσεις


Ρίξτε μια ματιά και στο: http://apopsif.blogspot.gr/2015/09/blog-post_20.html