ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ
ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΜΑÏΟΥ 2011
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:
Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est, sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum.
……………………………………………………………………………………………………………………………
Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoque velut forte elapso se vulneravit. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit quod tonsoris praeripuisset officium. Cui secreto Porcia «non est hoc» inquit «temerarium factum meum, sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem...».
Παρατηρήσεις
Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
suspicionem : την κλητική ενικού
quandam : την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος
continenter : τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος
rem : τη δοτική πληθυντικού
laus : τη γενική ενικού
generi : την αιτιατική ενικού
aliquod : τη γενική ενικού στο ίδιο γένος
dedecus : την αφαιρετική ενικού
viri : τη γενική πληθυντικού
cultellum : την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
eoque : την ονομαστική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
tonsoris : τη δοτική πληθυντικού
hoc : την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό στο ίδιο γένος
certissimum : την αφαιρετική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος
tale : τη γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος
Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
laudare : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του
ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή
vidit : το απαρέμφατο του μέλλοντα στην
παθητική φωνή
vixit : την αφαιρετική του σουπίνου
obiecerunt : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο
του παρατατικού της υποτακτικής στην ίδια φωνή
constituta est : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του
ενεστώτα της οριστικής στην ίδια φωνή
interficiendo : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του
ενεστώτα της προστακτικής στην ενεργητική φωνή
cognovisset : το τρίτο ενικό πρόσωπο του
μέλλοντα της υποτακτικής στην
ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το
υποκείμενο)
resecandorum : το πρώτο ενικό πρόσωπο του
συντελεσμένου μέλλοντα της
οριστικής στην ενεργητική φωνή
poposcit : τη μετοχή ενεστώτα στην ονομαστική
ενικού
elapso : τη γενική του γερουνδίου
obiurgandam : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του
παρακειμένου της οριστικής στην
ενεργητική φωνή
venit : το τρίτο ενικό πρόσωπο του
παρατατικού της οριστικής στην
ενεργητική περιφραστική συζυγία
(να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
praeripuisset : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του
ενεστώτα της οριστικής στην ενεργητική φωνή
est : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του
μέλλοντα της προστακτικής
molientem : το απαρέμφατο ενεστώτα
Γ1α. «quod Asiam vidit»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της (μονάδα 1).
Γ1β. «Murenam laudare debemus»: να αντικαταστήσετε το debeo+απαρέμφατο από τον αντίστοιχο τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας. Να δηλώσετε και το ποιητικό αίτιο.
Γ1γ. «cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset»: να μετατρέψετε την πρόταση σε μετοχική με αφαιρετική απόλυτη.
Γ2α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
luxuriae, Murenae, nomini, uxor, tonsorium, secreto
Γ2β. «Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit quod tonsoris praeripuisset officium»: να εξαρτηθεί από τη φράση «Aliquis dicit».
Γ2γ. «cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit»: να αντικαταστήσετε με τελική πρόταση (μονάδες 3) και με σουπίνο (μονάδες 2) τον προσδιορισμό του σκοπού που υπογραμμίζεται.
ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΜΑÏΟΥ 2011
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:
Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est, sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum.
……………………………………………………………………………………………………………………………
Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoque velut forte elapso se vulneravit. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit quod tonsoris praeripuisset officium. Cui secreto Porcia «non est hoc» inquit «temerarium factum meum, sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem...».
Μονάδες 40
Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
suspicionem : την κλητική ενικού
quandam : την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος
continenter : τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος
rem : τη δοτική πληθυντικού
laus : τη γενική ενικού
generi : την αιτιατική ενικού
aliquod : τη γενική ενικού στο ίδιο γένος
dedecus : την αφαιρετική ενικού
viri : τη γενική πληθυντικού
cultellum : την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
eoque : την ονομαστική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
tonsoris : τη δοτική πληθυντικού
hoc : την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό στο ίδιο γένος
certissimum : την αφαιρετική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος
tale : τη γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος
Μονάδες 15
Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
laudare : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του
ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή
vidit : το απαρέμφατο του μέλλοντα στην
παθητική φωνή
vixit : την αφαιρετική του σουπίνου
obiecerunt : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο
του παρατατικού της υποτακτικής στην ίδια φωνή
constituta est : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του
ενεστώτα της οριστικής στην ίδια φωνή
interficiendo : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του
ενεστώτα της προστακτικής στην ενεργητική φωνή
cognovisset : το τρίτο ενικό πρόσωπο του
μέλλοντα της υποτακτικής στην
ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το
υποκείμενο)
resecandorum : το πρώτο ενικό πρόσωπο του
συντελεσμένου μέλλοντα της
οριστικής στην ενεργητική φωνή
poposcit : τη μετοχή ενεστώτα στην ονομαστική
ενικού
elapso : τη γενική του γερουνδίου
obiurgandam : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του
παρακειμένου της οριστικής στην
ενεργητική φωνή
venit : το τρίτο ενικό πρόσωπο του
παρατατικού της οριστικής στην
ενεργητική περιφραστική συζυγία
(να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
praeripuisset : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του
ενεστώτα της οριστικής στην ενεργητική φωνή
est : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του
μέλλοντα της προστακτικής
molientem : το απαρέμφατο ενεστώτα
Μονάδες 15
Γ1α. «quod Asiam vidit»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της (μονάδα 1).
Μονάδες 3
Γ1β. «Murenam laudare debemus»: να αντικαταστήσετε το debeo+απαρέμφατο από τον αντίστοιχο τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας. Να δηλώσετε και το ποιητικό αίτιο.
Μονάδες 6
Γ1γ. «cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset»: να μετατρέψετε την πρόταση σε μετοχική με αφαιρετική απόλυτη.
Μονάδες 6
Γ2α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
luxuriae, Murenae, nomini, uxor, tonsorium, secreto
Μονάδες 6
Γ2β. «Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit quod tonsoris praeripuisset officium»: να εξαρτηθεί από τη φράση «Aliquis dicit».
Μονάδες 4
Γ2γ. «cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit»: να αντικαταστήσετε με τελική πρόταση (μονάδες 3) και με σουπίνο (μονάδες 2) τον προσδιορισμό του σκοπού που υπογραμμίζεται.
Μονάδες 5
Ενδεικτικές Απαντήσεις
Α1. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
· «Κι αν η Ασία έχει κάποια υποψία τρυφής, οφείλουμε να επαινέσουμε το Μουρήνα, διότι είδε την Ασία αλλά έζησε με εγκράτεια στην Ασία. Γι' αυτό το λόγο οι κατήγοροί του δε χρησιμοποίησαν για μoμφή εναντίον του Μουρήνα το όνομα "Ασία", από την οποία γεννήθηκε (δημιουργήθηκε) έπαινος για την οικογένειά του, υστεροφημία για τη γενιά του, τιμή και δόξα για το όνομά του, αλλά (αντίθετα) τον κατηγόρησαν για κάποια ατιμία και ντροπή που ή φορτώθηκε στην Ασία ή έφερε μαζί του από την Ασία.»
· «Η Πορκία, η σύζυγος του Βρούτου, όταν έμαθε το σχέδιο του άνδρα της για τη δολοφονία του Καίσαρα, ζήτησε ένα μαχαιράκι(ξυράφι) μανικιουρίστα, τάχα για να κόψει τα νύχια της και με αυτό αυτοτραυματίστηκε αφού της γλίστρησε δήθεν τυχαία. Έπειτα, όταν ο Βρούτος κλήθηκε στην κρεβατοκάμαρα από τις φωνές των υπηρετριών, ήρθε για να τη μαλώσει, επειδή τάχα είχε κλέψει την τέχνη του μανικιουρίστα. Σ΄αυτόν κρυφά είπε : «Αυτό που έκανα δεν ήταν πράξη ασυλλόγιστη αλλά μια βεβαιότατη απόδειξη της αγάπης μου προς εσένα που ετοιμάζεις τέτοιο σχέδιο…»
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
Β1.
suspicio
quoddam
continentius
rebus
laudis
genus
alicuius
dedecore
virorum
cultellos
eaeque
tonsoribus
haec
certiore
talium
B2.
laudemus
visum iri
victu
obiceretis
constituuntur
interfice
cognitura sit
resecuero
poscens
elabendi
obiurgavisti
venturus erat
praeripiunt
estote
moliri
Γ1α.
Δευτερεύουσα αιτιολογική επιρρηματική πρόταση, εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod, εκφέρεται με οριστική γιατί δηλώνει αντικειμενική αιτιολογία και χρησιμεύει ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο debemus laudare.
Γ1β. Murena laudandus est nobis.
Γ1γ. cognito consilio viri sui de interficiendo Caesare
Γ2α.
luxuriae = γενική αντικειμενική στο suspicionem
Murenae = αντικείμενο έμμεσο στο obiecierunt
nomini = δοτική χαριστική στο gloria
uxor = παράθεση στο Porcia
tonsorium = επιθετικός προσδιορισμός στο cultellum
secreto = επιρρηματικός του τρόπου στο inquit
Γ2β. Aliquis dicit Brutum clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatum ad eam obiurgandam venisse quod tonsoris praeripuerit officium.
Γ2γ. ut Porcia resecaret ungues
resectum ungues
Επιμέλεια
Άντα Κουτουβάλα
