Το ίδιο πρόβλημα εδώ και κάμποσες… χιλιετίες

Του Γιωργου Mαντελα

Να δούμε την κρίση σαν ευκαιρία και να αναθεωρήσουμε μερικές από τις «αξίες» -που στην πραγματικότητα δεν ήταν τίποτα άλλο παρά κακές συνήθειες- οι οποίες μας οδήγησαν εδώ που μας οδήγησαν; Ευκαιρία είναι. Κι ας κάνουμε την αρχή από κάτι που απασχολεί, σύμφωνα με παλαιότερη μέτρηση της κεντρικής τράπεζας, περίπου 6 στους 10 Ελληνες: τον τραπεζικό δανεισμό, που κάποια στιγμή ξέφυγε από κάθε έλεγχο, τόσο των δανειστών όσο και των δανειζομένων, με αποτέλεσμα σήμερα η ιδιωτική περιουσία να μην είναι τίποτα παραπάνω από μια τεράστια υποθήκη. Κι αφού θα το… φιλοσοφήσουμε το πράγμα, αφού πλέον δεν μας απομένουν και πολλά άλλα πράγματα να κάνουμε, καλό είναι να πάρουμε «πρώτη ύλη» από κάποιους που το έκαναν πριν από εμάς (γιατί το φαινόμενο δεν είναι «σημερινό» ούτε καν «χθεσινό»), για εμάς. Τους αρχαίους ημών προγόνους, οι οποίοι είχαν κάνει το ίδιο λάθος, αναγκάζοντας τον Πλάτωνα στους «Νόμους» να γράψει (και εμάς να αντιγράψουμε από το πολύ σοφό, λόγω των ημερών, «περί του μη δειν δανείζεσθαι» του Πλούταρχου - εκδόσεις Νεφέλη) τα εξής πολύ κατατοπιστικά: