Σελίδες

Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

Μαγειρεύοντας το έξυπνο σχολείο - ΤΖΕΪΜΙ ΟΛΙΒΕΡ

ΤΗΣ ΛΕΟΝΙ ΣΤΑΦΥΛΑ

Στα 16 του εγκατέλειψε το σχολείο, απόβλητος ενός συστήµατος που δεν µπορούσε να εµπνεύσει ένα δύσκολο παιδί. Στα 35 του σήµερα,πολυεκατοµµυριούχος, πολυβραβευµένος και µπεστσελερίστας, αφιερώνει το πιο τολµηρό του σχέδιο στα παιδιά πουβρέθηκαν στην ίδια θέση µ’ αυτόν: εκτός σχολείου. Η τελευταίατου σειρά για την τηλεόραση δεν έχει να κάνει µε τη µαγειρική.

Εθνικισμός και κοσμοπολιτισμός

Σε αγαπώ γι’ αυτό που είσαι...

Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

Πόλεμος θρησκειών

Tου Παντελη Μπουκαλα

Μια χαρά σφαζόμαστε εμείς, μεταφορικά και κυριολεκτικά, για μια φανέλα κόκκινη, πράσινη, κίτρινη, κιτρινόμαυρη, ασπρόμαυρη, κυανέρυθρη. Μια χαρά σφαζόμαστε εδώ για τον Ολυμπιακό και τον ΠΑΟ, στη Σερβία για τον Ερυθρό Αστέρα και την Παρτιζάν, στη Σκωτία για τη Ρέιντζερς και τη Σέλτικ, στην Αργεντινή για τη Ρίβερ Πλέιτ και την Μπόκα Τζούνιορς, στον κόσμο όλο. Και μια χαρά, μια τεράστια χαρά γεύεται η κυβέρνησή μας, όπως κάθε κυβέρνηση στον κόσμο όλο, όταν εμείς σφαζόμαστε, όταν ξοδεύουμε τις λέξεις, τα συνθήματα, τον θυμό, τα όνειρά μας για μια φανέλα, που όσο πιο γεμάτη φαίνεται τόσο πιο αδειανή είναι.

Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2011

Πόση Ιστορία μπορούμε ν’ αντέξουμε;

Tου Παντελη Μπουκαλα

...Δεν είναι νέα, δηλαδή, η τάση να στοιβάζουμε στην κατηγορία των «ου φωνητών» οτιδήποτε στενάχωρο, να αφήνουμε εκτός πλαισίου ό, τι δεν συμφωνεί με το ιδεώδες που έχουμε πλάσει ή έχουμε υιοθετήσει έτοιμο, και να καταγγέλλουμε σαν ελλειμματικό πατριώτη, μειοδότη, συνωμότη και λοιπά ομοιοκατάληκτα όποιον διαφωνεί μαζί μας. Ως πατέρας της Ιστορίας αναγνωρίζεται βέβαια ο Ηρόδοτος, αυτό όμως δεν τον έθεσε στο απυρόβλητο: όπως κι άλλη φορά έχω σημειώσει εδώ, κατηγορήθηκε ήδη στην αρχαιότητα σαν ανθέλληνας, φιλοβάρβαρος, φιλοχρήματος και καταψευδόμενος, στο σύγγραμμα «Περί της Ηροδότου κακοηθείας» που αποδίδεται στον Πλούταρχο, επειδή έγραψε εκτός των άλλων πως οι Ελληνες δανείστηκαν στοιχεία του πολιτισμού τους από λαούς με τους οποίους συγχρωτίζονταν.

Στα δίχτυα του μελοδράματος

Του Αποστολου Δοξιαδη*

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ελληνική ψυχή συμπαθεί τα άκρα, και ρέπει περισσότερο από άλλων, δυτικότερων λαών στην υπερβολή. Η καλοπροαίρετη εξήγηση γι’ αυτό είναι ότι είμαστε, όπως είπε κάποτε ένας Αιγύπτιος ιερέας στον Σόλωνα, «αεί παίδες», αιώνια παιδιά, κι έτσι μας ταιριάζει περισσότερο η δική τους, απλουστευμένη ματιά στον κόσμο. Η κακοπροαίρετη, που δεν είναι παρά η άλλη όψη της προηγούμενης, είναι ότι από κάποιο παράξενο εθνολογικό κουσούρι έχουμε κολλήσει, οι περισσότεροι, στην αναπτυξιακή φάση της ανωριμότητας. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση, το φαινόμενο είναι αξιοπρόσεκτο.

Το βολικό σενάριο της αδικίας

Tου Νικου Κωνστανταρα

Οι Ελληνες βασανίζονται από ένα βαθύ αίσθημα αδικίας, από έλλειψη δικαιοσύνης που μας οδηγεί στην έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ μας και στην ατελείωτη αντιδικία. Αυτό ίσως εξηγεί την ένταση με την οποία οι πολιτικοί μας συγκρούονται για κάθε τι, οι πιο προβεβλημένοι δημοσιογράφοι ξιφουλκούν θεαματικά για την τέρψη του κοινού και η κοινωνία μας αναμένει (εθισμένη σε ένα μείγμα φόβου και κυνισμού) την προσβολή ή την απρέπεια της ημέρας. Η ευαισθησία αυτή ίσως μας βοηθάει στο να αντιλαμβανόμαστε εύκολα τη σημασία κάποιων πραγμάτων και να προλαμβάνουμε χειρότερες αδικίες εναντίον μας· από την άλλη, όμως, εμπεριέχει τον κίνδυνο να μη βλέπουμε καθαρά τις παραμέτρους των προβλημάτων και να παίρνουμε λανθασμένες αποφάσεις. Αυτοί που αισθάνονται αδικημένοι πιο εύκολα θα αδικήσουν άλλους. Οσοι λένε «όλοι τα ίδια κάνουν» είτε απλώς ακυρώνουν την κρίση τους και ανέχονται την ανομία είτε συμμετέχουν σε αυτήν.

Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου 2011

Δημοφιλείς στο σχολείο μέσω βίας

The New York Times

Για πολλούς εφήβους, κάθε ημέρα είναι ένας αγώνας για να γίνουν αποδεκτοί στις πιο δημοφιλείς παρέες του γυμνασίου. Πρόσφατη έρευνα καταδεικνύει ότι ακόμα και μαθητές σχετικά δημοφιλείς μπορούν να βρεθούν στο στόχαστρο των συμμαθητών τους και να γίνουν αποδέκτες της επιθετικής τους συμπεριφοράς. Τα συμπεράσματα της πιο πρόσφατης έρευνας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, που θα δημοσιευθούν στην επιθεώρηση American Sociological Review, αποκαλύπτουν μια άλλη «προοπτική» της διαστρωμάτωσης των εφηβικών κοινωνικών ομάδων. Η νέα μελέτη αμφισβητεί τα στερεότυπα της γυμνασιακής κοινότητας: τον «νταή» της τάξης και το αδύναμο και «περίεργο» θύμα.

Λαϊκισμός από... φόβο

Tου Aλεξη Παπαχελα

Ενα από τα πιο ανησυχητικά φαινόμενα στην ελληνική κοινωνία είναι ο λαϊκισμός από... φόβο. Τον συναντάμε δυστυχώς όλο και περισσότερο. Οι πολιτικοί φοβούνται να πουν την αλήθεια, να εξηγήσουν τα πραγματικά διλήμματα στον κόσμο ή να ξεσκεπάσουν τα απίθανα μικροσυμφέροντα που πολλάκις κρύβονται πίσω από το περίφημο «δημόσιο συμφέρον». Τρέμουν τα «αυθόρμητα» γιουχαΐσματα, τις συνδικαλιστικές αντιδράσεις και την πίεση. Δεν έμαθαν, βλέπετε, ποτέ να λένε ΟΧΙ ούτε να κάνουν λογαριασμό στο τέλος της ημέρας για το πόσα έχουν και πόσα χρωστάνε...

Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011

«Ο έλλην ασθενής»

Η οργή χωρίς στρατηγική φέρνει φασισμό

ΑΡΙΣΤΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ

Το 1972 στη Χιλή ένα μεγάλο απεργιακό κίνημα παρέλυσε την οικονομία, κλόνισε την κυβέρνηση του Αλιέντε και ετοίμασε τον δρόμο για το πραξικόπημα του Πινοσέτ. Πρωτεργάτες οι φορτηγατζήδες, οι μικρέμποροι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες: οργισμένοι μικροαστοί και μικροεργοδότες. Και από δίπλα, οι νοικοκυρές με τις κατσαρόλες. Δεν είναι όλες οι απεργίες ενάντια στο κεφάλαιο, ούτε είναι κάθε μαζική ανυπακοή πρόκριμα για περισσότερη δημοκρατία.

Το εθνικόν, το αληθές και η μεγάλη επανάσταση του ’21

Του Πασχου Mανδραβελη

Ο Διονύσιος Σολωμός ήταν απλός και λακωνικός: «Εθνικόν είναι το αληθές». Τελεία και παύλα. Πιθανώς να υπήρξε τόσο ολιγόλογος, επειδή δεν είχε στη δούλεψή του έναν Αδωνι Γεωργιάδη για να του αναθέσει το ρεκτιφιέ της αναχρονιστικής ιστορικής αφήγησης, αυτής που επλήγη από τη θαυμάσια σειρά του ΣΚΑΪ «1821». Ισως πάλι να χρησιμοποίησε λίγες λέξεις επειδή οι μεγάλες αλήθειες δεν χρειάζονται μεγάλες φωνασκίες για να διατυπωθούν. Οι τελευταίες είναι χρήσιμες μόνο προς άγραν ψήφων και γίνονται χρησιμότερες όταν δεν έχεις πολλά να πεις. Τα άδεια βαρέλια, ως γνωστόν, κάνουν στα κανάλια τον μεγαλύτερο θόρυβο. Και γι’ αυτό οι τηλεστάρ τα θρονιάζουν με κάθε ευκαιρία στις βραδινές λαοσυνάξεις που διοργανώνουν (των δεκατριών έως δεκαπέντε ατόμων), και τις οποίες βαφτίζουν πάνελ.

Τα μηνύματα που μας διαφεύγουν

Toυ Θανου Bερεμη

[...]Το «έθνος - κράτος» αφορά στον χαρακτήρα του πρώτου ελληνικού κράτους στην ιστορία. Οι «πόλεις - κράτη» των αρχαίων χρόνων υπήρξαν ένα διαφορετικό είδος οργανωμένων κρατών. Η λέξη «έθνος» έχει ποικίλες εκφάνσεις στον γνωστό μας κόσμο. Από τις περιπτώσεις όπως της Αμερικής όπου ο όρος «nation» σημαίνει κυρίως το έθνος - κράτος αφού οι επαναστάτες του Γεωργίου Ουάσιγκτον απαρνήθηκαν τη σχέση τους με το παλιό καθεστώς του αγγλικού Στέμματος και μαζί με αυτό απέρριψαν και την αγγλική τους καταγωγή. Επέλεξαν μια νέα εθνική προσωνυμία, την «αμερικανική» που δεν διέθετε τότε παρελθόν και δεν προσδιόριζε εθνότητα, αλλά την ονομασία κράτους. Οι Γάλλοι απέδωσαν στην ίδια λέξη πολιτικό και εδαφικό περιεχόμενο, αλλά ο όρος nation εμπεριέχει και την κρατική μαζί με την εθνική ιδιότητα. Οι Γερμανοί, χωρίς ενιαίο κράτος...

Οι δύο Ελλάδες

Tου Αλεξη Παπαχελα

Παραπονούνται μερικοί φίλοι ότι κάνουμε υπερβολική κριτική στους Ελληνες και στην Ελλάδα, ότι δεν αναγνωρίζουμε τα θετικά της πατρίδας μας και των κατοίκων της. «Τι διάολο, όλα στραβά τα βρίσκετε με τους Ελληνες;», με ρωτούσε πρόσφατα ένας αναγνώστης. Η απάντηση είναι «προφανώς και όχι», το πρόβλημά μας είναι μια ιθύνουσα τάξη και κυρίαρχη κουλτούρα η οποία εκμαύλισε όλα τα καλά στοιχεία του Ελληνα. Για να το πούμε ακόμη πιο καθαρά. Ποιος μπορεί να βρει κάτι στραβό στον Ελληνα αγρότη που δουλεύει σκληρά, παίρνει τα ρίσκα του και παράγει; Αλλά πάλι, ποιος μπορεί να επικροτήσει τον Ελληνα αγρότη που κακόμαθε στην άρρωστη εξάρτηση από τις επιδοτήσεις, καθόταν στο καφενείο, είχε Αλβανούς να δουλεύουν και μετά ζητούσε «όλα τα λεφτά για όλα τα κιλά»; Ποιος μπορεί να επικροτήσει τον Ελληνα που πήρε μια θεϊκή κληρονομιά στα νησιά και σε άλλα μαγικά μέρη κι έκανε ό, τι μπορούσε για να ξεπαστρέψει κτίζοντας με τον πιο άναρχο και αυθαίρετο τρόπο; Ποιος μπορεί να δικαιολογήσει τον Ελληνα που μπέρδεψε την επιχειρηματικότητα με τη λαμογιά, τη μίζα και την εύκολη μπάζα;

Σημεία των καιρών

Tου Χρηστου Γιανναρα

Η Ελλάδα είναι λογικά αδύνατο να συντονιστεί στο ντόμινο των εξεγέρσεων της Τυνησίας, της Αιγύπτου, της Υεμένης της Ιορδανίας. Γιατί στην Ελλάδα δεν υπάρχουν (ακόμα) πεινασμένοι, την όποια (ελάχιστη) κοινωνική αναταραχή την προκαλεί η απληστία, όχι η πείνα. Οσοι επώδυνα στερούνται, δεν έχουν «ακόμα» εκδηλωθεί – πώς να τολμήσουν απεργία, επομένως και διαδήλωση, οι εξαθλιωτικά χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα; Απεργούν και διαδηλώνουν οι προνομιούχοι κανακεμένοι του δημοσίου, οι ευνοημένοι των πελατειακών σχέσεων της κομματοκρατίας. «Εξεγείρονται» όσοι μπορούν γκανγκστερικά να εκβιάσουν. Οχι τους εξουσιαστές της χώρας, αλλά την άφωνη φωτοχολογιά. Απεργούν οι πρωταθλητές της κερδεμπορίας φαρμακοποιοί, οι μηχανοδηγοί του ΟΣΕ με 120.000 ευρώ ετησίως, οι εργαζόμενοι στα λεωφορεία, στο μετρό, στα ΗΛΠΑΠ με μισθούς διπλάσιους (τουλάχιστον) της σύνταξης καθηγητών πανεπιστημίου.

Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου 2011

Ενα ταξίδι με τη βία

Του Παντελη Μπουκαλα

Ούτε «εξοργισμένοι» ούτε «εξαγριωμένοι» ούτε «θερμοκέφαλοι» ήταν οι χούλιγκαν που επιτέθηκαν στο Θέατρο Τέχνης, όπως από αμηχανία ή ρουτινιέρικη ευκολία έσπευσαν να τους χαρακτηρίσουν τα πρώτα ρεπορτάζ. Ψυχρά έδρασαν και ασυγκίνητα, μεθοδικά και όχι σπασμωδικά, και δίχως η μνήμη τους να εμποδίζεται από την ιστορία του θεάτρου που κατέστρεψαν. Τι να τους εξαγριώσει άλλωστε, τι να τους οδηγήσει σε έξαψη και παραφορά. Τίποτα δεν παιζόταν εδώ, κανένας αγώνας δεν γινόταν, και καμία απειλή δεν υπήρχε για την τιμή και τη δόξα της ομάδας τους, άρα και τη δική τους. Το γεγονός ότι στον τίτλο του θεατρικού έργου συμπεριλαμβανόταν το όνομα του «μισητού αντιπάλου» («Ενα ταξίδι με τον ΠΑΟΚ») αρκούσε για να αποδείξει ότι οι θεωρίες του Παβλόφ για τα εξαρτημένα αντανακλαστικά δεν ισχύουν μόνο στα τετράποδα.

Το «εμείς» και το «εγώ»

Tης Ολγας Σελλα

«E δεν πάμε καλά»! M’ αυτήν τη φράση, και εμφανώς σοκαρισμένοι, σχολίαζαν το περασμένο Σάββατο στα διάφορα αθηναϊκά στέκια την εισβολή «φιλότεχνων» οπαδών στο Θέατρο Tέχνης της οδού Φρυνίχου. H αλήθεια είναι ότι το συγκεκριμένο γεγονός αποκάλυψε τη νοσηρότητα της βίας που επικρατεί και διογκώνεται γύρω μας σ’ όλο της το μεγαλείο. Kαι ήταν η πρώτη φορά που μια βίαιη εκδήλωση σ’ αυτή την πόλη χαρακτηρίστηκε από όλους τυφλή, νοσηρή, αδιέξοδη. Mόνο που δεν... φύτρωσε από μόνη της αυτή η νοσηρότητα, δεν γεννήθηκε από τη μια μέρα στην άλλη αυτή η αρπαχτική και καταστροφική συμπεριφορά. Oύτε άλλωστε είναι η πρώτη φορά που τη βλέπουμε σ’ αυτή την πόλη. Kαι το χειρότερο είναι ότι δεν εκφράζεται πλέον από ακραίες ή περιθωριακές ομάδες.

Το τέλος της πολυπολιτισμικότητας;

Tου Στεφανου Κασιματη / kassimatis@kathimerini.gr

Η είδηση μας έρχεται από το Μόναχο, όπου ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, μιλώντας το περασμένο Σάββατο σε διάσκεψη για την ασφάλεια, ανήγγειλε την αποτυχία του πολυπολιτισμικού μοντέλου, στο οποίο η χώρα του βασίστηκε για την κοινωνική απορρόφηση των μεταναστών από τις χώρες της Κοινοπολιτείας τη δεκαετία του 1970. «Η γνησίως φιλελεύθερη κοινωνία», είπε ο Ντέιβιντ Κάμερον, «πιστεύει σε συγκεκριμένες αξίες τις οποίες προωθεί ενεργά. Ελευθερία του λόγου. Ελευθερία της θρησκευτικής πίστης. Κράτος δικαίου. Ισα δικαιώματα, ανεξαρτήτως φυλής, φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Και λέει στους πολίτες της: Αυτά μας προσδιορίζουν ως κοινωνία. Το να ανήκεις εδώ σημαίνει ότι πιστεύεις σε αυτά».