Αυτό που χρειαζόμαστε είναι φιλοπατρία

Δημήτρης Κ. Ψυχογιός

Η Ελλάδα έχει ανάγκη σήμερα από τον πατριωτισμό των πολιτών της ή από τη φιλοπατρία τους; Θα πρέπει να κάνουμε σαφή διάκριση ανάμεσα στις δύο έννοιες γιατί με τη «φιλοπατρία» έχει συμβεί στη χώρα μας ό,τι και με τον όρο «Αριστερά»: όπως οι κομμουνιστές έχουν οικειοποιηθεί τον όρο και δεν αναγνωρίζουν ως αριστερούς παρά τους εαυτούς τους, το ίδιο και οι πατριώτες αναγνωρίζουν ως φιλοπάτριδες μόνο τους δικούς τους. Ομως η φιλοπατρία είναι αρχέγονη και ενστικτώδης κατάσταση - από την εποχή που οι αγέλες των ανθρώπων όριζαν την επικράτειά τους -, θετικό συναίσθημα σε σχέση με τον χώρο, την ιστορία, τους ανθρώπους, την πατρίδα δηλαδή, ενώ ο πατριωτισμός είναι πολιτική έννοια που εμφανίστηκε με τη Γαλλική Επανάσταση. Ο όρος είναι άλλωστε αντιδάνειο από τη γαλλική γλώσσα και μου φαίνεται πως πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Ρήγα Φεραίο. Πατριωτισμός ήταν η ιδεολογία των πολιτών, αυτών που συναποτελούσαν το έθνος - πολιτική έννοια και αυτή, αφού δήλωνε το μέτωπο εναντίον των ευγενών και του κλήρου.