Ψάχνοντας το «σύστημα»

ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ

Οι παλιοί κομμουνιστές ήξεραν τουλάχιστον για τι πράγμα μιλούσαν. Οταν έλεγαν «φταίει το σύστημα», εννοούσαν «φταίει το καπιταλιστικό σύστημα οργάνωσης της παραγωγής» και είχαν δίκιο. Ο καπιταλισμός έφταιγε για τα όποια δεινά του βίου τους. Βεβαίως «έφταιγε» και για τα καλά του βίου τους, όμως αυτό δεν το συζητούσαν. Αλλά τουλάχιστον στη Δύση ο καπιταλισμός υπήρχε. Στην Ελλάδα, όταν λέμε ότι «φταίει το σύστημα», περί ποίου ομιλούμε;