Ιδέες για την έναρξη
- Αναφορά στην εδραίωση της παγκοσμιοποίησης της οποίας κυρίαρχη έκφραση αποτελεί η ΕΕ
- Αναφορά στους αγώνες - θυσίες που χαρακτήρισαν την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας με στόχο την κατάκτηση - εδραίωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Εγγυητή των δικαιωμάτων προσπαθεί να αποτελέσει πλέον και η ΕΕ
- Αναφορά στα βήματα - σταθμούς που χαρακτήρισαν την εξέλιξη της ΕΕ μέχρι την κατοχύρωση των δικαιωμάτων του Ευρωπαίου Πολίτη
Πρώτο ζητούμενο: "Ποια δικαιώματα απορρέουν από την ιδιότητα του Ευρωπαίου Πολίτη"
1) Το πρώτο δικαίωμα είναι αυτό της ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος. Με αυτήν την ελευθερία ο Ευρωπαίος Πολίτης έχει τη δυνατότητα να μετακινείται και να εγκαθίσταται στο έδαφος των κρατών-μελών, μπορώντας έτσι να εργαστεί, φοιτήσει σε σχολείο ή πανεπιστήμιο της επιλογής του να εγκατασταθεί με την οικογένειά του και να ανταλλάξει εμπειρίες και συνήθειες στο πλαίσιο της διαμόρφωσης μίας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας. Η κινητικότητα των πολιτών εντός της ΕΕ δίνει ευκαιρίες τόσο στους ίδιους τους πολίτες που μετακινούνται όσο και στις κυβερνήσεις των κρατών που υποδέχονται τους πολίτες αυτούς. Οι κυβερνήσεις μπορούν να εκμεταλλευτούν τη διαφορετική τεχνογνωσία των πολιτών που εγκαθίστανται στο έδαφός τους και να τους εντάξουν άμεσα στο έμψυχο εργατικό δυναμικό τους ως έτοιμους και ειδικευμένους εργαζόμενους. Ακόμη, οι φοιτητές που ανταλλάσσονται στο πλαίσιο διαφόρων προγραμμάτων μετακίνησης (βλ.Erasmus) μπορούν να φοιτήσουν σε διαφορετική ακαδημαϊκή ατμόσφαιρα από εκείνη της χώρας καταγωγής τους και να τη μεταφέρουν πίσω στη χώρα τους.
2) Όσον αφορά το δικαίωμα του ‘’εκλέγειν και εκλέγεσθαι’’, ίσως αποτελεί το πιο σημαντικό δικαίωμα του Ευρωπαίου Πολίτη, διότι στο πλαίσιο αυτού του δικαιώματος μπορούν οι ίδιοι οι μετακινούμενοι πολίτες να θέτουν εαυτόν υποψήφιο στις Ευρωπαϊκές εκλογές αλλά και στις δημοτικές εκλογές του κράτους-μέλους στο έδαφος του οποίου κατοικούν. Το δικαίωμα αυτό αναγνωρίζει την ύπαρξη ισονομίας στην υποψηφιότητα τόσο των μετακινούμενων όσο και των ντόπιων κατοίκων. Σύμφωνα με αυτό το δικαίωμα όλοι οι πολίτες της Ένωσης έχουν ίσα δικαιώματα εκπροσώπησης είτε κατοικούν στην χώρα προέλευσής τους είτε σε οποιοδήποτε άλλο κράτος.
3) Ένα άλλο δικαίωμα είναι αυτό της διπλωματικής και προξενικής προστασίας. Δηλαδή, εάν ένας Ευρωπαίος πολίτης βρεθεί σε τρίτη χώρα που δεν είναι μέλος της ΕΕ και δεν υπάρχει εκεί πρεσβεία της χώρας του αλλά υπάρχει πρεσβεία άλλου κράτους-μέλους της ΕΕ τότε έχει το δικαίωμα να ζητήσει προστασία με τους ίδιους όρους ως αν ήταν πολίτης του κράτους αυτού.
4) Τέλος, η δυνατότητα υποβολής πρωτοβουλίας πολιτών, η αναφορά προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή αλλά και η δυνατότητα κάθε πολίτη της Ένωσης να απευθύνεται στα θεσμικά όργανα της Ένωσης αποτελεί σημαντικό δικαίωμα. Με αυτόν τον τρόπο ο Ευρωπαίος Πολίτης μπορεί να ζητήσει την παρέμβαση των θεσμικών οργάνων και των σωμάτων που δρουν επικουρικά σε αυτά, ώστε να προστατέψει τον εαυτό του από κάποια ανωμαλία στην εφαρμογή των κοινοτικών κανόνων στο εθνικό δίκαιο.
Πηγή: http://www.irtea.gr/?p=732&lang=el,
Konstantinos Prosmitrellis, Student, International and European Studies
Δεύτερο ζητούμενο: "πώς αυτά (τα δικαιώματα) συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας"
1) Δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος
α: επαφή με άλλους λαούς -> αλληλεπίδραση -> επικοινωνία, ανάπτυξη σχέσεων με πολίτες άλλων κρατών -> εγκατάλειψη στερεοτύπων & εθνικιστικών αντιλήψεων -> αποδοχή της διαφορετικότητας στο πλαίσιο της ΕΕ
β: επαφή με διαφορετικούς πολιτισμούς -> αλληλεπίδραση / σύγκριση πολιτιστικών στοιχείων -> άντληση θετικών στοιχείων από άλλους πολιτισμούς -> διαμόρφωση κοινής, ευρωπαϊκής κουλτούρας & ταυτότητας
γ: παροχή ευκαιριών στο άτομο για επαγγελματική αποκατάσταση, μόρφωση, κατάρτιση, εξειδίκευση -> διεύρυνση του πεδίου δράσης / τόνωση ελευθερίας επιλογής -> καλλιέργεια σεβασμού προς την ΕΕ και αίσθησης ότι αυτή αποτελεί οικείο χώρο
2) Δικαίωμα του ‘’εκλέγειν και εκλέγεσθαι’’
=> δυνατότητα του πολίτη να συμμετέχει στα κοινά, να αποφασίζει για τους εκπροσώπους του, να ασκεί έλεγχο στις αποφάσεις της ΕΕ -> τόνωση της αίσθησης ότι αποτελεί ενεργό μέλος της Κοινότητας, ότι μπορεί να αποφασίζει καθοριστικά για το μέλλον του -> διαμόρφωση δημοκρατικού κλίματος / ισότητα... -> ο πολίτης αισθάνεται δυναμικό, ενεργό μέλος ενός ευρύτερου, υπερεθνικού συνόλου (ΕΕ)
3 & 4) Η ΕΕ παρέχει στον πολίτη κάθε κράτους μέλους της προστασία απέναντι σε προσπάθειες εκμετάλλευσης, καταπάτησης δικαιωμάτων -> αίσθηση ασφάλειας -> ο πολίτης αισθάνεται ισχυρός, αφού η Ένωση είναι εγγυητής της δικαιοσύνης και της ισότητας -> κλίμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης / ο πολίτης αισθάνεται σιγουριά στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης -> σεβασμός στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα της οποίας αποτελεί μέλος
Ιδέες για επίλογο
- Η άγνοια ως προς τα δικαιώματά τους γνώρισμα των περισσότερων πολιτών της Ένωσης, δυστυχώς και νέων ανθρώπων & ανάγκη κινητοποίησης της ΕΕ με στόχο τη γνωστοποίησή τους
- Σημαντικό βήμα η κατοχύρωση των δικαιωμάτων του Ευρωπαίου πολίτη αλλά μένει να γίνουν ακόμη πολλά, ώστε η Ευρώπη να αποτελέσει μια ενιαία, δημοκρατική οντότητα
- Σε μια εποχή που οι εθνικιστικές τάσεις, οι ακραίες ρατσιστικές πολιτικές ιδεολογίες, οι ανταγωνισμοί μεταξύ των κρατών επανεμφανίζονται είναι ανάγκη η ΕΕ να αποτελέσει εγγυητή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του πολίτη, ώστε δυναμικά να σταθεί απέναντι στις προκλήσεις
