ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (2023-2024)

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ:

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (2023-2024)

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Η αξία του «ταξιδεύειν»

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε ποιο είναι το πολυτιμότερο συστατικό της ευτυχίας, η πεμπτουσία* της ζωής που αξίζει να παλέψουμε για να κατακτήσουμε, έτσι ώστε να φτάσουμε έστω κι ένα βήμα πιο κοντά στην πολυπόθητη ευδαιμονία. Αν και η ευτυχία είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό για τον κάθε άνθρωπο, οι περισσότεροι τουλάχιστον από εμάς θα συμφωνούσαμε πως ευτυχία είναι αδιαμφισβήτητα μια ευρεία συλλογή στιγμώνꞏ στιγμών ιδιαίτερων και ξεχωριστών για τον καθένα από εμάς.

Πολύτιμες και ανεξίτηλες στη μνήμη στιγμές μπορούν να μας χαρίσουν πολλά και διαφορετικά πράγματα στη ζωή. Ένα από αυτά είναι και τα ταξίδια. Η αξία των ταξιδιών είναι από κάθε άποψη ανεκτίμητη. Κι αυτό, γιατί τα ταξίδια έχουν το μοναδικό χάρισμα να συνδυάζουν όλα αυτά τα συστατικά στοιχεία που χρειάζεται πραγματικά ο άνθρωπος προκειμένου να εξελιχθεί πνευματικά και ψυχικά, να ολοκληρωθεί και τελικά να ευτυχήσει. Πνευματικές κατακτήσεις για όσους «ορέγονται φύσει του ειδέναι»**, απεριόριστη ψυχαγωγία, αλλά και ψυχική και σωματική υγεία είναι τα οφέλη που μπορεί κανείς να αποκομίσει από ένα απλό ταξίδι.

Καλώς ή κακώς, ζούμε σε μια εποχή που η καθημερινότητα απαιτεί από εμάς μεγάλα ποσά ενέργειας και ψυχικών αποθεμάτων, προκειμένου να αντεπεξέλθουμε επιτυχώς στους ταχείς και άκρως πιεστικούς και απαιτητικούς ρυθμούς ζωής. Μέσα, λοιπόν, σ’ αυτόν τον κυκεώνα των αλλεπάλληλων υποχρεώσεων και δυσκολιών, συχνά παρασυρόμαστε από τη ρουτίνα της καθημερινότητας και λησμονούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας ένα πολύτιμο δώρο: στιγμές προσωπικής ηρεμίας και ικανοποίησης.

Τα ταξίδια είναι μια ευκαιρία για φυγή από την, πολλές φορές, πληκτική και αγχογόνο πραγματικότητα, αλλά και ένας τρόπος για μια καλύτερη γνωριμία με τον ίδιο σου τον εαυτό και τα «θέλω» του. Η αλλαγή παραστάσεων σε συνδυασμό με τη συσσώρευση καινούριων εμπειριών και αναμνήσεων στην παρακαταθήκη του καθενός, καθιστά τα ταξίδια τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο ψυχικής εκτόνωσης και αναζωογόνησης του κάθε ανθρώπου.

Ακόμη, ο συγχρωτισμός ανθρώπων ενδεχομένως διαφορετικής εθνικής προέλευσης και κουλτούρας, σε συνδυασμό με την πνευματική μέθεξη*** με τον πολιτισμό του τόπου που επισκέπτεται κανείς, συμβάλλουν στην ευρύτερη μόρφωση του ανθρώπου, τη διεύρυνση των πνευματικών του οριζόντων, καθώς και τη γνώση και υιοθέτηση νέων τρόπων ζωής και σκέψης.

Επιπλέον, μέσα από τη διάδοση και ανταλλαγή ιδεών που παρέχουν τα ταξίδια, μπορεί να επιτευχθεί μια γόνιμη και υγιής επικοινωνία και γνωριμία διαφορετικών λαών. Το τελευταίο μπορεί να αποτελέσει σπουδαίο επίτευγμα στην προσπάθεια της ανθρωπότητας για την άρση των εθνικιστικών προκαταλήψεων, τον περιορισμό του ρατσισμού και την επικράτηση της διακρατικής ειρήνης και συνεργασίας.

Συμπερασματικά, διαφαίνεται πως τα ταξίδια δεν είναι κάτι απλό… Στην πραγματικότητα, αυτές οι μικρές αποδράσεις από την καθημερινότητα κρύβουν πολλά περισσότερα. Είναι μία από τις λίγες μορφές πραγματικής ψυχαγωγίας, που συνδυάζει με τον ωραιότερο δυνατό τρόπο τη γνώση με τη διασκέδαση και που αποτελεί μια αστείρευτη πηγή πολύτιμων και αξέχαστων αναμνήσεων και εμπειριών.

 

* πεμπτουσία: ουσιωδέστερο περιεχόμενο 

** «ορέγονται φύσει του ειδέναι»: φράση του Αριστοτέλη που δηλώνει την επιθυμία του ανθρώπου να μαθαίνει 

*** μέθεξη: συμμετοχή, επικοινωνία, επαφή

[Κείμενο της Ηλέκτρας Χατζηδημητρίου, από το διαδίκτυο 12-08-2016, ελαφρώς διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης].

 

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

ΑΝΩ ΑΙΓΥΠΤΟΣ

Τρένο. Μπαίνουμε στην Άνω Αίγυπτο. Απέναντι τα βουνά λάμπουν γυμνά, τριανταφυλλένια, έρημα. Κοντά μας, δίπλα στο νερό, η πράσινη γραμμή της κατοικούμενης γης. […]

Φτάσαμε στις Θήβες, στη Μεγάλη Διόσπολη, στην Εκατοντάπυλο του Ομήρου, στην τεράστια πρωτεύουσα των Φαραώ. Σήμερα είναι ένα μικρό χωριό που ζει από τους χιλιάδες περιηγητές που έρχουνται με τα βαπόρια και με τα τρένα. […]

Πηγαίνω πρωί πρωί στους ναούς του Λούξορ και του Καρνάκ. […] Τα ανάγλυφα, γιγάντια, παριστάνουν το Φαραώ να τανύζει* το τόξο, τους αιχμαλώτους δεμένους από το λαιμό να σηκώνουν τα χέρια, τους θεούς να επιφοιτούν απάνου στις βασίλισσες και να δημιουργούν μαζί τους το διάδοχο. Αποπάνου τα ιερογλυφικά υμνούν τη μυστική αυτή ένωση. […]

Συλλογίζουμαι στις τελευταίες πια μεγάλες δυναστείες, όταν επετράπη στους ξένους να επισκέπτουνται ανενόχλητοι την Αίγυπτο. Τι καταπληχτικό θέαμα θ’ απλώθηκε μπροστά στα αφελή, νηφάλια μάτια των Ελλήνων! Αυτοί που ανατράφηκαν σε μικρές πολιτείες και που δούλευαν χαρούμενοι και περιόριζαν σε έναν ελάχιστο υλικό χώρο όλο το πνέμα‒αντίκρισαν ξαφνικά τους τερατόμορφους θεούς και τις γιγάντιες κολόνες και τις ανθρώπινες μάζες που δούλευαν σκλάβες χωρίς ανταρσία και μάχουνταν, σωριάζοντας όγκο πάνου σε όγκο, να συλλάβουν το πνέμα. […]

Όλη αυτή η δυτική όχθη ήταν αφιερωμένη στο θάνατο. Έσκαβαν τους βράχους βαθιά και παράχωναν τη μούμια‒όπως παραχώνουμε το σπόρο το σιτάρι. Για να φυτρώσει και ν’ αναστηθεί. Και τώρα, σκάβοντας, τις ανακαλύπτουμε τυλιμένες στις φασκιές τους, με σταυρό τα χέρια επί χιλιάδες χρόνια, να περιμένουν. Βασιλιάδες και δούλοι, άγιοι και φονιάδες, ιερείς και χορεύτριες, περιμένουν την ψυχή τους. 

 

* τανύζω: τεντώνω

[Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας, εκδ. Καζαντζάκη, Αθήνα, σς. 54-56]. Έχει διατηρηθεί η γλωσσική ιδιοτυπία του κειμένου.

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

Το ταξίδι

Μου σφίγγει ο καημός σα θηλιά το λαιμό

και μες στην καρδιά με δαγκώνει σα φίδι.

Παράξενο θέλω ν’ αρχίσω ταξίδι,

χωρίς, μα χωρίς τελειωμό.

 

Το δρόμο μου αργά να τραβώ, να τραβώ, 

αλλά πουθενά και ποτέ να μη στέκω,

ψυχή να μη βρίσκω, ή πάντα να μπλέκω

με κόσμο τυφλό και βουβό.

 

Να νιώθω τριγύρω πλατιά ερημιά, 

κλεισμένα τα σπίτια, τα τζάκια σβησμένα,

ψηλά να μη φέγγει αστέρι κανένα,

και κάτου γυναίκα καμιά.

 

Ε! ίσως σε τέτοιο ταξίδι αν βρεθώ,

ατέλειωτο, έρμο, σ’ άγνωστη χώρα,

δε θα ’χω περίσσια λαχτάρα σαν τώρα,

αγάπη, από σε να χαθώ! 

[Κωστής Παλαμάς, από τη συλλογή: Τα 100 καλύτερα ελληνικά ποιήματα, εκδ. Γλάρος, σ. 69].

 

 

Θέμα Α

Α1. Να αποδώσετε συνοπτικά σε μία παράγραφο 60-70 λέξεων τα οφέλη του «ταξιδεύειν» σε ατομικό επίπεδο, όπως παρουσιάζονται στο απόσπασμα του Κειμένου 1: «Πολύτιμες και ανεξίτηλες…νέων τρόπων ζωής και σκέψης».

Μονάδες 20

 

Θέμα Β

Β1. Να γράψετε στο τετράδιό σας δίπλα στον αριθμό της Στήλης Α το γράμμα από τη Στήλη Β που αντιστοιχεί στην ορθή απάντηση, με βάση το περιεχόμενο του Κειμένου 1 (χωρίς αναφορά σε χωρία του κειμένου):

 

 

Στήλη Α

Στήλη Β

    

1. Στην πρώτη παράγραφο υποστηρίζεται ότι       2. Στη δεύτερη παράγραφο υποστηρίζεται η άποψη ότι τα ταξίδια         3. Στην Τρίτη παράγραφο αναδεικνύεται       4. Στην Πέμπτη παράγραφο υποστηρίζεται ότι τα ταξίδια         5. Στην έβδομη παράγραφο συμπεραίνεται ότι τα ταξίδια

α. η ευτυχία καθορίζεται με αντικειμενικά κριτήρια. β. η ευτυχία είναι κάτι το υποκειμενικό. γ. η ευτυχία είναι εύκολο να επιτευχθεί.   α. δεν συνδέονται με την ευτυχία. β. αφήνουν σημαντικό αποτύπωμα στη μνήμη. γ. δεν βοηθούν στην ολοκλήρωση του ανθρώπου.    α. ο απαιτητικός χαρακτήρας των σύγχρονων συνθηκών ζωής. β. η εύκολη διαβίωση των ανθρώπων. γ. η απουσία δυσκολιών και εμποδίων της σύγχρονης ζωής.    α. είναι ευκαιρία αλληλεπίδρασης των ανθρώπων. β. δεν σχετίζονται με τον πολιτισμό του τόπου. γ. αμβλύνουν τους πνευματικούς ορίζοντες.   α. είναι κάτι απλό. β. δεν συνδέονται με την καθημερινότητα. γ. συνδυάζουν τη γνώση με τη διασκέδαση.

  Μονάδες 15 

 

Β2.

α. Ποια είναι η πρόθεση της συντάκτριας στη δεύτερη παράγραφο του Κειμένου 1 «Πολύτιμες…ένα απλό ταξίδι» (μονάδες 2) και πώς ο τρόπος με τον οποίο την αναπτύσσει, εξυπηρετεί την πρόθεσή της αυτή; (μονάδες 3) 

β. έτσι ώστε (1^η παράγραφος), Αν και (1^η παράγραφος), ή (3^η παράγραφος), καθώς και (5^η παράγραφος), Συμπερασματικά (7^η παράγραφος). Να εξηγήσετε τι δηλώνουν οι παραπάνω διαρθρωτικές λέξεις (μονάδες 5). 

Μονάδες 10

 

Β3. Βασικό γνώρισμα του Κειμένου 2 είναι ο βιωματικός του χαρακτήρας. Να αναφέρετε δύο (2) χαρακτηριστικά που επιβεβαιώνουν αυτό τον χαρακτηρισμό (μονάδες 4) και να αιτιολογήσετε τις επιλογές σας (μονάδες 4) παραθέτοντας και τα αντίστοιχα χωρία (μονάδες 2). 

Μονάδες 10

 

Θέμα Γ

Γ1. Πώς λειτουργεί το ταξίδι, κατά τη γνώμη σας, για το ποιητικό υποκείμενο στο Κείμενο 3; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας αξιοποιώντας τρεις (3) διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες. Πώς θα αντιδρούσατε εσείς, αν βρισκόσαστε σε ανάλογη  συναισθηματική κατάσταση; (150-200 λέξεις) 

Μονάδες 15

 

Θέμα Δ

Δ1. Στο Κείμενο 1 διατυπώνεται η θέση ότι τα ταξίδια αποτελούν «τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο ψυχικής εκτόνωσης και αναζωογόνησης του κάθε ανθρώπου». α) Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παραπάνω θέση της συντάκτριας και γιατί; β) Εσείς, ποιους τρόπους επιλέγετε, για να αναζητήσετε την προσωπική σας ηρεμία και ισορροπία και για ποιους λόγους κάνετε αυτές τις επιλογές; Αξιοποιώντας δημιουργικά τα Κείμενα 1 και 2 να παρουσιάσετε τις απόψεις σας σε άρθρο 350-400 λέξεων, που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας.

Μονάδες 30

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α1.

Θ.Κ.: Οφέλη ταξιδιού για το άτομο

2^η παράγραφος: Συμβολή στην ολοκλήρωση-πληρότητα, μέσω πνευματικών, συναισθηματικών και σωματικών ωφελειών

3^η & 4^η παράγραφοι: Φυγή από την εξουθενωτική και ανιαρή καθημερινότητα, συμβολή στην απόκτηση αυτογνωσίας, αποφόρτιση, ανανέωση

5^η παράγραφος: Συμβολή στην πνευματική καλλιέργεια και την άντληση στοιχείων (συνήθειες, αντιλήψεις) μέσω της επαφής με ανθρώπους και πολιτισμούς

 

Β1.

1-β

2-β

3-α

4-α

5-γ

 

Β2.

α. Η συντάκτρια στη δεύτερη παράγραφο του Κειμένου 1 επιδιώκει να αποδείξει και να πείσει για τη θέση της σχετικά με την ιδιαίτερη σημασία των ταξιδιών για τον άνθρωπο («Πολύτιμες…ανεκτίμητες»). Γι’ αυτόν τον λόγο επέλεξε να αναπτύξει την παράγραφό της με αιτιολόγηση, χρησιμοποιώντας επιχειρήματα. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι τα ταξίδια συμβάλλουν στην πνευματική και ψυχική ολοκλήρωση και στην ευτυχία («Και αυτό…να ευτυχήσει»), καθώς και προάγουν το πνεύμα, την ψυχαγωγία και την ψυχική, σωματική υγεία του ανθρώπου («Πνευματικές…απλό ταξίδι»). Ενδεικτική λέξη που επιβεβαιώνει την ανάπτυξη της παραγράφου με αιτιολόγηση αποτελεί η διαρθρωτική λέξη «γιατί».

              

 β.

έτσι ώστε: αποτέλεσμα

Αν και : εναντίωση

ή : διάζευξη

καθώς και: προσθήκη

Συμπερασματικά: συμπέρασμα / αποτέλεσμα

 

Β3.

Το Κείμενο 2 χαρακτηρίζεται από τον βιωματικό χαρακτήρα του. Στοιχείο που το επιβεβαιώνουν είναι η χρήση του α’ ενικού προσώπου («Πηγαίνω», «Συλλογίζουμαι», «μου»), το οποίο εκφράζει τον υποκειμενικό και προσωπικό τόνο και  τη βιωματική σχέση του συγγραφέα με τα γεγονότα. Επίσης, χρησιμοποιείται αφήγηση («Φτάσαμε στις Θήβες») και περιγραφή/εικόνες («Και τώρα…ψυχή τους»), με τα οποία ο συγγραφέας δημιουργεί την εικόνα της βιωμένης εμπειρίας και αισθητοποιεί τις προσωπικές εμπειρίες και τα συναισθήματά του. Εντοπίζεται και το α’ πληθυντικό πρόσωπο («Μπαίνουμε», «φτάσαμε», «μας») που αποτυπώνει το συλλογικό βίωμα, την ένταξη του συγγραφέα στο συλλογικό βίωμα τους περιήγησης στην Αίγυπτο προσδίδοντας υποκειμενικό τόνο στο κείμενο.

 

Θέμα Γ

Το ταξίδι για το ποιητικό υποκείμενο λειτουργεί λυτρωτικά, ως μέσο διαφυγής από μία δύσκολη συναισθηματική κατάσταση. Μέσω του α’ ενικού προσώπου («Μου σφίγγει», «θέλω») και παρομοιώσεων («ο καημός σα θηλιά στο λαιμό», «με δαγκώνει σα φίδι») τονίζεται ή έντονη φόρτιση του ποιητικού υποκειμένου, ενώ η διάθεσή του για φυγή δηλώνεται εμφατικά με την επανάληψη «χωρίς, μα χωρίς τελειωμό». Επιθυμεί ένα ταξίδι χωρίς στόχο («πουθενά να μη στέκω») επιδιώκοντας την απομόνωση, τη μοναξιά όπως αισθητοποιείται και δηλώνεται εμφατικά μέσω εικόνων και ασύνδετου σχήματος («πλατιά ερημιά… κανένα»). Θεωρεί ότι, ίσως, ένα τέτοιο ταξίδι θα προσφέρει την αναγκαία αποσύνδεση από την τραυματική κατάσταση που βιώνει και θα το βοηθήσει να λυτρωθεί και να απαλλαγεί από την πιεστική διάθεσή του να απομακρυνθεί (δε θα ‘χω περίσσια… αγάπη, από σε να χαθώ!»)

(Θα μπορούσαν, επίσης, να αξιοποιηθούν ως κειμενικοί δείκτες και μεταφορές, σημεία στίξης, επιφώνημα…)

Στη διατύπωση της προσωπικής θέσης ο μαθητής μπορούσε είτε να συμφωνήσει με την επιλογή του ποιητικού υποκειμένου (επιλογή ταξιδιού με στόχο την απομάκρυνση από την κατάσταση που προκαλεί φόρτιση, αρνητικά συναισθήματα), να διατυπώσει ως προσωπική επιλογή την επιδίωξη της επαφής με οικεία πρόσωπα που του προσφέρουν ασφάλεια αλλά και λύσεις σε δύσκολες καταστάσεις ή να αναφερθεί στην ανάγκη μικρών διαστημάτων απομόνωσης και την άμεση αντιμετώπιση της δύσκολης κατάστασης.

Προσωπική τοποθέτηση:

Επιλογή ταξιδιού για φυγή/ηρεμία

Επιλογή επαφής με ανθρώπους, επικοινωνία, συναισθήματα που ηρεμούν

Ίσως αναζήτηση διαστημάτων απομόνωσης

 

Δ.

«Ταξίδι» προς την ευτυχία ή Αναζητώντας τη γαλήνη

ΠΡΟΛΟΓΟΣ:

Οι υποψήφιοι μπορούσαν να αναφερθούν στο πλήθος των παραγόντων που συμβάλλουν στην ολοκλήρωση, την αίσθηση πληρότητας και ψυχικής ισορροπίας και ότι ανάμεσά τους σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα ταξίδια.

Επίσης, θα μπορούσαν να ξεκινήσουν με αναφορά στο ότι η επιδίωξη της πληρότητας και της ισορροπίας αποτελεί προτεραιότητα, βασική επιδίωξη του ανθρώπου και ότι ένα από τα μέσα υλοποίησης του συγκεκριμένου στόχου αποτελεί το ταξίδι.

1^ο ΕΡΩΤΗΜΑ:

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

α) Χρειάζεται προσοχή, αφού το θέμα δεν απαιτεί γενικά την προσφορά του ταξιδιού αλλά τη συμβολή του στην «ψυχική εκτόνωση», αποφόρτιση, ηρεμία, γαλήνη… αλλά και την «αναζωογόνηση», ανανέωση.

β) Πιθανή διαφωνία (θα ήταν περίεργη και περιοριστική) των υποψηφίων με τη θέση που διατυπώνεται θα μπορούσε να στηριχτεί αποκλειστικά σε αναφορές στον μαζικό και βιομηχανοποιημένο τουρισμό, ο οποίος συνδέεται με την ξέφρενη διασκέδαση και την επιφανειακή, τυπική επαφή του τουρίστα με τους τόπους που επισκέπτεται, γεγονός που δεν ευνοεί την ηρεμία, χαλάρωση και ανανέωση.

Οι υποψήφιοι μπορούσαν να επιλέξουν ή να συνδυάσουν αναφορές, όπως:

-Τα ταξίδια φέρνουν το άτομο σε επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους, τόπους, πολιτισμούς, γεγονός που συμβάλλει στη φυγή από την καθημερινότητα, προσφέροντάς του στιγμές χαλάρωσης και ανανέωση

-Το ταξίδι είναι συνυφασμένο με την ψυχαγωγία και τη διασκέδαση, παρέχει στον άνθρωπο τη δυνατότητα ενασχόλησης με πραγματικά ενδιαφέροντα μακριά από τις πιεστικές ευθύνες της ζωής, διαμορφώνοντας προϋποθέσεις για εκτόνωση των αρνητικών συναισθημάτων, χαρά, ηρεμία

-Το ταξίδι αποτελεί πηγή νέων εμπειριών, προσφέρει ευκαιρίες για επαφή με νέες και διαφορετικές παραστάσεις, συνήθειες, αντιλήψεις, παρέχοντας τη δυνατότητα άντλησης γνώσεων, εμπλουτισμού και ανανέωσης του τρόπου ζωής και σκέψης

-Συχνά, το ταξίδι αποτελεί αφορμή για επαφή με τη φύση και άρα την ομορφιά, την ηρεμία, μακριά από τη στρεσογόνο καθημερινότητα της εργασίας και, γενικά, των υποχρεώσεων, στοιχεία που συμβάλλουν στη χαλάρωση και την ισορροπία

 

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ: Σημαντική η συμβολή των ταξιδιών στην κατάκτηση της ισορροπίας, ηρεμίας, οι οποίες τόσο  λείπουν από την καθημερινότητά μας. Σίγουρα, όμως δεν αποτελούν το μοναδικό μέσο για τη συγκεκριμένη επιδίωξη.

 

2^ο ΕΡΩΤΗΜΑ:

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Καλό θα ήταν να αξιοποιηθεί και το α’ ενικό πρόσωπο.

Οι υποψήφιοι είχαν αρκετές εναλλακτικές λύσεις με αναφορές:

-Στη δυνατότητα επαφής με το βιβλίο και την τέχνη, γενικότερα, ενασχολήσεις ικανές να βοηθήσουν στη φυγή από την καθημερινή ανία και τις εντάσεις.

-Στην ενασχόληση με τον αθλητισμό, οποίος συμβάλλει στην εκτόνωση, την ευεξία και την κατάκτηση της ηρεμίας.

-Στην επιδίωξη της συναναστροφής με οικεία πρόσωπα (οικογένεια, φίλους), η αλληλεπίδραση με τα οποία προσφέρει τα αναγκαία στηρίγματα, την αίσθηση ασφάλειας και άρα την απαραίτητη ισορροπία και χαλάρωση.

-Στη συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις, μέσω των οποίων το άτομο αισθάνεται ότι προσφέρει, γεγονός που συμβάλλει στην ικανοποίηση, την κάλυψη κενών, τη γαλήνη.

-Στην επαφή με το φυσικό περιβάλλον, το ωραίο, τους ήρεμους ρυθμούς, στοιχεία που αποτελούν παράγοντα αποφόρτισης, ευνοούν την ενδοσκόπηση και προσφέρουν στον άνθρωπο εσωτερική γαλήνη.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ:

Ταιριάζουν αρκετές εναλλακτικές όπως:

Αντίθεση, με αναφορά στην κυριαρχία του μαζικού και βιομηχανοποιημένου τουρισμού και, γενικότερα σε επιλογές που είναι συνυφασμένες με τη σπατάλη του ελεύθερου χρόνου, στοιχεία που δεν βοηθούν στην απόκτηση ηρεμίας και την ανανέωση.

Αναφορά στην ανάγκη οι σύγχρονες κοινωνίες να αναθεωρήσουν-επαναπροσδιορίσουν τους στόχους τους και να στραφούν σε επιλογές ζωής που προσφέρουν ηρεμία, ψυχική ισορροπία και ευτυχία…

 

Επιμέλεια:

Σωτήρης Ζάχος, Στέλλα Γαλάνη