Το κεφάλαιο του ομογενειακού ελληνισμού

Tης Μαργαριτας Πουρναρα

Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στη δημόσια τηλεόραση, ο γνωστός Ελληνοαμερικανός συγγραφέας Τζέφρι Ευγενίδης κλήθηκε να σχολιάσει τη δύσκολη κατάσταση στην Ελλάδα. Με αφοπλιστική ειλικρίνεια, συνόψισε σε μια φράση πώς αισθάνεται για τη χώρα καταγωγής των παππούδων του: «Είναι σαν την αγαπημένη μου ομάδα» είπε, «την οποία δεν θέλω να βλέπω να χάνει». Οποιος και αν είναι ο βαθμός συναισθηματικής εγγύτητας των αποδήμων προς τον τόπο μας, η δυσαρέσκεια και η απογοήτευση περισσεύουν. Είτε πρόκειται για εκείνους που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα για να μετοικήσουν αργότερα σε άλλα μέρη είτε για τους τρίτης γενιάς μετανάστες που είναι σήμερα Αμερικανοί, Αυστραλοί, Καναδοί, Γερμανοί πολίτες, όλοι τους μοιράζονται μιαν απαισιόδοξη αντίληψη. Οχι μόνον δεν μπορούν να αντλήσουν υπερηφάνεια από τη μακρινή πατρίδα, αλλά δέχονται χλεύη και υφίστανται κριτική. Η ζημιά είναι προφανής και δεν περιορίζεται μονάχα στην αρνητική εικόνα, δηλαδή στα γραφικά έως και προσβλητικά στερεότυπα του τεμπέλη, του κλέφτη και του επιτήδειου, χαρακτηρισμούς που καταπίνουν όσοι έχουν ελληνικά επίθετα. Το πρόβλημα είναι πολύ πιο σύνθετο.