Να σέβεσαι και να ανέχεσαι τους άλλους

ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΑΝΤΖΙΔΗΣ

Σε μια πρόσφατη έρευνα πραγματοποιημένη από το World Values Survey με θέμα τη σημασία που δίνουν οι γονείς στη μετάδοση στα παιδιά τους της αξίας του σεβασμού και της ανεκτικότητας, η Ελλάδα κατατάχθηκε τελευταία ανάμεσα σε 69 χώρες. Με άλλα λόγια, η ελληνική οικογένεια δεν θεωρεί σημαντικό να κοινωνικοποιεί τους νέους με βάση τις παραπάνω αξίες. Καθόλου τυχαία νομίζω, χαμηλά μαζί με την Ελλάδα βρίσκονται χώρες όπως η Ουγκάντα, η Αλγερία και το Πακιστάν, ενώ οι πέντε πρώτες χώρες στη σχετική λίστα ήταν η Σουηδία, η Ολλανδία, η Δανία, η Γαλλία και η Ισλανδία. Το αποτέλεσμα της έρευνας δεν πρέπει να μας εκπλήσσει καθώς με μια προσεκτικότερη ματιά θα αντιληφθούμε πως εδώ βρίσκεται η ρίζα πολλών δεινών μας ως κοινωνία.

Η χαώδης πραγματικότητα

ΤΑΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ

Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από αντιφατικά συμπεράσματα επιστημονικών ερευνών. Ενισχύει ή υποσκάπτει την ανθρώπινη υγεία ο μεσημεριανός ύπνος; Την εδραιωμένη πεποίθηση ότι η πατροπαράδοτη συνήθεια των Νοτίων μόνο καλό κάνει στην υγεία, ήρθε να υποσκάψει βρετανική έρευνα, η οποία αποφάνθηκε ότι στα άτομα μέσης και τρίτης ηλικίας, αντίθετα, αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Προστατεύει ή εκθέτει τον οργανισμό σε κινδύνους το συχνό πλύσιμο των χεριών; Αμερικανική μελέτη έδειξε ότι η επίμονη απολύμανσή τους ενδέχεται να ενδυναμώσει βακτήρια και ιούς. Είναι επωφελές ή επιβλαβές το ηλεκτρονικό τσιγάρο; Οδηγεί σε σημαντικά οφέλη για την υγεία – καλύτερη αναπνοή, ισχυρότερη γευστική και οσφρητική ικανότητα, υποχώρηση πνευμονοπαθειών, άσθματος, υπέρτασης, υπερχοληστεριναιμίας, λέει μια μελέτη. Περιέχει καρκινογόνους και τοξικές χημικές ουσίες (διαιθυλενογλυκόλη, υλικό απόψυξης) με άγνωστες επιπτώσεις στην υγεία, λέει άλλη.

28 χρόνια από το Τσερνομπίλ

Πέρασαν 28 χρόνια από την πυρηνική τραγωδία στο Τσερνομπίλ της Ουκρανίας, και η προοπτική ανάπτυξης πυρηνικών σταθμών στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου βρίσκεται σε «υποχώρηση». Δεν είναι μόνον οι μνήμες από το θανατηφόρο ραδιενεργό πέπλο του Τσερνομπίλ, αλλά και ο αντίκτυπος από το ατύχημα της Φουκουσίμα (Μάρτιος 2011), που ήρθε να αναθερμάνει την αντίθεση των πολιτών στην πυρηνική ενέργεια.

Στο έλεος των ηλιθίων

ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ

Ο θάνατος παλικαριού σε πασχαλινό γλέντι σε χωριό του Ρεθύμνου και ο σοβαρότατος τραυματισμός φιλοξενούμενης Αμερικανίδας στη λειτουργία της Ανάστασης στη Σαντορίνη δεν πρέπει να ξεχαστούν μέσα στον ρουν των ημερών – όπως συνέβη με τόσα άλλα «ατυχήματα» στο παρελθόν. Τα δύο τελευταία περιστατικά δεν είναι τυχαία γεγονότα ούτε αποτέλεσμα μιας μεταφυσικής «κακιάς ώρας»: είναι ανθρωποθυσίες στον βωμό της μακροβιότερης θρησκείας σε αυτόν τον παράξενο τόπο – της θρησκείας της ριψοκίνδυνης ανευθυνότητας, με κυρίαρχο δόγμα την προσωπική ασυδοσία και την κοινωνική ανοχή για την παραβατικότητα.

Βολές με παλιοκαιρινά πυρά

ΤΑΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ

Είναι ο πιο φθαρμένος, ο πιο κοινοτοπικός, ο πιο παρωχημένος όρος του πολιτικού λεξιλογίου. Ο Mαυρογιαλούρος (όχι της ταινίας του Σακελλάριου, που όταν ανακαλύπτει την έλλειψη εκτίμησης των ντόπιων προς το πρόσωπό του αυτοφασκελώνεται και εξιλεώνεται αυτοτιμωρούμενος, αλλά όπως έμεινε στην πολιτική παράδοση, ο τσαρλατάνος πολιτικάντης) έχει ως «κοσμητικό» επίθετο υποψηφίων σαρακοφαγωθεί από τη χρήση. Οι ψηφοφόροι ούτε που τη δανείζονται πια για να περιγράψουν τον λαοπλάνο αριβίστα θεσιθήρα αμοραλιστή επαγγελματία, ο οποίος δημοκοπεί ανεξέλεγκτα με μόνο στόχο τη συγκομιδή ψήφων. Και όμως, βλέπουμε, με την είσοδο στην προεκλογική περίοδο, να υιοθετείται και πάλι, κατά κόρον, από τους ίδιους τους πολιτικούς στην πολεμική τους κατά των ανταγωνιστών τους.

Το φως του διαλόγου

ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ

Στη χώρα λοιπόν, που «σεβόμαστε τις απόψεις», υπάρχουν εκατομμύρια Ελληνες που πιστεύουν ότι σε ένα βράχο της Ιερουσαλήμ αναβλύζει κάθε Πάσχα με κάποιο μαγικό τρόπο μια φλόγα, που τη λέμε το «Αγιο Φως». Μπράβο τους και η πίστη τους -όπως θα έλεγαν στα κανάλια- «είναι σεβαστή». Γιατί όμως να μην είναι «σεβαστή» και η αντίθετη του κ. Νίκου Δήμου, ο οποίος έγραψε σε άρθρο του για « (δήθεν) Αγιο Φως»; Επειδή κάποιοι θεωρούν αυτή την άποψη «αιρετική»; Στο κάτω-κάτω της γραφής στα ίδια πραγματικά στοιχεία -δηλαδή σε μηδενικά στοιχεία- βασίζεται και η πίστη περί ύπαρξης «Αγίου Φωτός» και η πίστη του κ. Δήμου ότι αυτό είναι «δήθεν».

H ολετήρια δυναμική της μικρόνοιας

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ

Αντιγράφω από το βιβλίο του Carlo Cipolla, Oι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας (εκδ. «Kέδρος», 2012): «1. Πάντοτε και νομοτελειακά όλοι υποτιμούν τον αριθμό των ηλίθιων ατόμων που κυκλοφορούν στην κοινωνία. 2. H πιθανότητα να είναι ηλίθιο ένα συγκεκριμένο άτομο, είναι ανεξάρτητη από οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό του ατόμου. 3. Hλίθιος χαρακτηρίζεται το άτομο που οι πράξεις του προκαλούν ζημίες σε ένα άλλο άτομο ή σε ομάδα ατόμων, χωρίς το ίδιο να αποκομίζει κέρδη, ενώ πιθανό και να βλάπτεται σημαντικά. 4. Oι μη ηλίθιοι άνθρωποι πάντα υποτιμούν την καταστροφική ισχύ των ηλίθιων ατόμων. Συγκεκριμένα, οι μη ηλίθιοι άνθρωποι συνεχώς παραβλέπουν πως η συναναστροφή / συγχρωτισμός με ηλίθια άτομα αποδεικνύεται απαρέγκλιτα μοιραίο λάθος, ανεξάρτητα από χρόνο, τόπο και συνθήκες. 5. O ηλίθιος άνθρωπος είναι πιο επικίνδυνος από τον κακοποιό». Kαι σχολιάζω:

«Να το πάρει το ποτάμι...»

Του Σωτήρη π. Ζάχου

Γιατί ωραία είναι τα κόμματα να «αφουγκράζονται» την κοινωνία αλλά ακόμα πιο ωραία είναι να διατυπώνουν υλοποιήσιμες θέσεις, ικανές να καλύπτουν τις ανάγκες της. Οπότε μήπως έφτασε ο καιρός... «να το πάρει το ποτάμι» και να μας πουν επιτέλους πώς θα πορευτούν, για να μάθουμε κι εμείς και να αποφασίσουμε αν είμαστε υπέρ ή κατά;

Πόλεις εγκλείστων

ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ

​​«Πρέπει να βρεθεί μία λύση για όλους αυτούς τους ανθρώπους που περνούν τα θαλάσσια σύνορα μέσα σε βάρκες. Αυτά που είδαμε και ζήσαμε, δεν θέλουμε να τα ζήσει άλλος άνθρωπος». Η ιστορία της 23χρονης Νασρίν από τη Συρία δεν είναι ούτε μοναδική ούτε πρωτότυπη. Δυστυχώς. Εκατοντάδες χιλιάδες όσοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις χώρες τους, εκδιωγμένοι από πολέμους, ανέχεια, πολιτικά καθεστώτα. Οι μετανάστες έχουν πάψει εδώ και πολύ καιρό να θεωρούνται κατ’ εξαίρεση συνθήκη, να συγκινούν με τις ιστορίες τους. Eχουμε παρακολουθήσει δεκάδες ντοκιμαντέρ κ

Από τον καταναλωτισμό στην εγκράτεια

ΝΙΚΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ

Εδώ πρέπει να κάνουμε επίσης μία διάκριση μεταξύ της επιβαλλόμενης άνωθεν νεοφιλελεύθερης λιτότητας και μιας αυτόβουλης ενεργητικής εγκράτειας, όπως τη χαρακτήριζε ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ προφητικά το 1977, πολλά χρόνια πριν από την καπιταλιστική κρίση του 2008: «Ο άκρατος ατομικός καταναλωτισμός παράγει μόνο διασπάθιση πλούτου και στρεβλώσεις της παραγωγής, αλλά πέραν αυτών και δυσφορία, αποπροσανατολισμό, δυστυχία».

Ιτε παίδες Ελλήνων

ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Δυστυχώς το ύφος της δημόσιας συζήτησης περί τα πνευματικά, ή τα οιονεί πνευματικά, ζητήματα γίνεται με όρους πολιτικής ζωής. Δύσκολα βέβαια φτάνει το επίπεδο ενός Γιακουμάτου ο οποίος, προκειμένου να αποδείξει πόσο απέχει πολιτικά από τον αποδιοπομπαίο κ. Μπαλτάκο, δήλωσε ευθαρσώς πως ήταν Παναθηναϊκός και τον αντιπαθούσε. Ουδέν σχόλιον. Οταν όμως το ύφος μεταφράζεται σε ζητήματα που αφορούν την Ιστορία μας και την εθνική μας μυθολογία, και όταν ακούω να κατακεραυνώνεται ο κ. Δήμου, για παράδειγμα, με επιχειρήματα που θα ταίριαζαν σε γυμνασιάρχη κεφαλοχωρίου επί χούντας, ο οποίος παραβλέποντας την προτεταμένη του κοιλιά και το προγούλι, παρότρυνε τους κουρεμένους εν χρω μαθητές του με το περίφημο «Ιτε παίδες Ελλήνων» ε, τότε, σαφώς τάσσομαι με το μέρος του αναθεωρητή.

Η εξοικείωση με την εκτροπή

ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ

Προσπαθώντας να κατανοήσω τι συνέβη στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, συχνά έχω επικαλεστεί την ανοχή της κοινωνίας για σειρά λαθών -μικρών και μεγάλων- τα οποία οδήγησαν στη χρεοκοπία, στην εξάρτηση από τους δανειστές με όλες τις συνέπειές της. Αυτή η ανοχή συμπεριλαμβάνει την ανοχή για την ολιγωρία των θεσμών και την υπονόμευσή τους από πολιτικούς και άλλους παράγοντες· την ανοχή για τα υπέρμετρα προνόμια όποιας κοινωνικής ομάδας είχε την ισχύ να τα διεκδικεί· τη φαύλη σχέση μεταξύ πολιτικών, επιχειρηματικών κύκλων και μέσων ενημέρωσης, που υπέθαλψαν τη διαφθορά και τη σπατάλη· μια γενικευμένη αδιαφορία για σειρά σοβαρότατων θεμάτων - μεταξύ των οποίων ένα εκπαιδευτικό σύστημα αφημένο στην τύχη του, εκτεταμένη φοροδιαφυγή, η κακόβουλη προχειρότητα της (όποιας) μεταναστευτικής πολιτικής, οι άθλιες συνθήκες στις φυλακές και τα κρατητήρια.